Τράγων Ωδή

του Ευάγγελου Κωνσταντέλου

Βασικό χαρακτηριστικό των θρησκειών σε όλο τον κόσμο και σε όλες τις εποχές είναι η λατρεία. 

Με την έννοια λατρεία προσδιορίζουμε συγκεκριμένες πράξεις θρησκευτικών ύμνων, απόδοση τιμής ή αφοσίωσης που αποδίδονται σε ένα ή περισσότερα υπερανθρώπινα όντα, όπως ένας θεός. Η λατρεία είναι μια κουλτούρα που εμπεριέχει ένα σύνολο πρακτικών και παραδόσεων, τα οποία αποτελούν ένα ολόκληρο θεολογικό και θρησκευτικό σύστημα. Η λατρεία έχει ατομικά χαρακτηριστικά ως προς την απόδοση των τιμών ή την αφοσίωση ενός πιστού αλλά αποκτά συλλογικό χαρακτήρα, όταν οι πιστοί οργανωμένα διαμορφώνουν την κοινότητα ή την κουλτούρα του θρησκευτικού συστήματος.

Η διαδικασία ή οι πράξεις λατρείας περιλαμβάνουν την προσευχή, παλαιότερα θυσίες, κάποιες μορφές διαλογισμού, προσκυνήματα, ύμνους, ψαλμούς, τελετουργίες, γιορτές, ιερές μέρες, κατασκευές λατρευτικών χώρων, δημιουργία λατρευτικών αντικειμένων αλλά και ένα συγκεκριμένο, κάθε φορά και ανάλογα τη θρησκεία, σύστημα αξιών και πρακτικών. Περίοπτη θέση σε αυτή τη διαδικασία καταλαμβάνει ένας εισηγητής, ηγέτης, καθοδηγητής και γνώστης της ουσίας μιας θρησκείας, την οποία υπηρετεί και διδάσκει.

Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν πολλές λατρευτικές παραδόσεις, καθεμιά ήταν αφιερωμένη σε κάποιο διαφορετικό θεό ή θεά. Για τις ανάγκες της ειρωνείας και της σκωπτικής διάθεσης τους άρθρου θα αναφερθούμε στο Διόνυσο. Για χάρη λοιπόν του Διόνυσου οι αρχαίοι εφηύραν και ανέπτυξαν σπουδαίες λατρευτικές διαδικασίες, όπως ο Διθύραμβος, ο οποίος ήταν αυτοσχέδιο χορικό, λατρευτικό και θρησκευτικό άσμα που περιέγραφε ή αφηγούνταν περιστατικά από τη ζωή του θεού. Ο Διθύραμβος ψαλλόταν από ομάδες ανδρών και γυναικών, οι οποίοι ήταν μεταμφιεσμένοι σε τράγους και χόρευαν γύρω από τον βωμό με τη συνοδεία αυλού.

Κάποια στιγμή ο Θέσπις από την Ικαρία κατά τη διάρκεια της λατρευτικής διαδικασίας άρχισε να απαγγέλει σε άλλο μέτρο και διαφορετική μελωδία από το Χορό. Άρχισε το διάλογο με το Χορό ο οποίος απαντούσε στις ερωτήσεις του. Έτσι με λίγα λόγια εμφανίζεται η Τραγωδία. Οι ιδιότητες και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της τραγωδίας αφορούν έξι στοιχεία που διαμόρφωσαν και εξέλιξαν αυτή τη θαυμάσια τέχνη. Κατά τον Αριστοτέλη τα έξι στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ποιότητα της τραγωδίας ήταν ο μύθος, η διάνοια, η λέξις, η μελωδία, η όψις και το ήθος. Ο κορυφαίος του Χορού, ο οποίος γνωρίζει την αλήθεια, συνομιλεί με τους υποκριτές και συμβάλει καίρια στην πλοκή αλλά και στην αποκάλυψη της αλήθειας.

Ήδη από την αρχαιότητα υπήρχε διάσταση απόψεων για τη γέννηση της τραγωδίας. Ακόμη και για την ίδια την ερμηνεία της έννοιας «τραγωδία» υπάρχουν αρκετές απόψεις. Πολλοί θεωρούν πως προέρχεται από το «τράγων ωδή», δηλαδή τραγούδι ή ποιητικό άσμα που το έψαλλαν ηθοποιοί, οι οποίοι ήταν ντυμένοι τράγοι. Μια άλλη εξήγηση ήταν ότι η αμοιβή των χορευτών ήταν ένας τράγος. Επικρατούσα βέβαια άποψη είναι ότι η τραγωδία προήλθε από την πλοκή του χορού με έναν κορυφαίο που ενσάρκωνε το θεό και τις σχέσεις του με τους πιστούς. Ο κορυφαίος «τράγος» μαζί με τα μέλη που διαδραμάτιζαν ρόλο δίδασκαν τους θεατές και διαμόρφωναν την συνείδηση των ανθρώπων. Ηταν κυρίως μια ηθική διδασκαλία, η οποία άλλες φορές θύμιζε συλλογικά κακώς κείμενα και άλλοτε ατομικά με ήρωες που έπασχαν αλλά στο τέλος εξιλεώνονταν, επέρχονταν η κάθαρσις. Η αλήθεια ήταν η ουσία και αυτή έπρεπε να αποκαλυφθεί. Μόνο η αλήθεια απελευθερώνει τον άνθρωπο.

Σήμερα, η θεατρική τέχνη είναι μια καπιταλιστική τέχνη και αποβλέπει κυρίως στην ψυχαγωγία και το κέρδος και λιγότερο στη διδασκαλία της ηθικής και της αλήθειας. Αυτή τη δουλειά την έχουν αναλάβει άλλοι «τράγοι» δηλαδή κορυφαίοι ενός ποιητικού άσματος λατρευτικού και θρησκευτικού συστήματος, που διδάσκουν «ήθος» και φυσικά την «αλήθεια». Οι κορυφαίοι «τράγοι» τους τελευταίους δεκαπέντε αιώνες διδάσκουν ότι η ηθική είναι υποταγή και απάθεια ενώ η αλήθεια είναι ο Θεός.

Η αλήθεια είναι… ότι η αλήθεια δεν είναι ο Θεός και ήθος δεν διδάσκει ο κορυφαίος «τράγος». Η θέση του κορυφαίου «τράγου» περιλαμβάνει κυρίως δουλοπρέπεια, υπακοή, αφοσίωση και πίστη, απαραίτητες προϋποθέσεις προετοιμασίας για μια «κρίση» και μια άλλη «ζωή». Παράλληλα όμως είναι και κοινωνία, που αφορά την επικοινωνία, τη συμμετοχή και την κοινή πορεία του λαού. Το δεύτερο όμως είναι πλέον τώρα πια προαιρετικό καθώς οι σύγχρονοι κορυφαίοι «τράγοι» της ηθικής και της αλήθειας, όταν χτύπησε την Ελλάδα η πραγματική κρίση έλεγαν… υπομονή και αγάντα. Έλεγε ο τραγικότερος κορυφαίος «τράγος» της ποιητικής του ήθους και της αλήθειας να κάνει ο κόσμος υπομονή κι ο Θεός θα φωτίσει τον Παπανδρέου, τον Παπαδήμο, τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο και θα περάσει η κρίση. Ο Θεός είναι μεγάλος έλεγαν και ξαναέλεγαν.

Υπομονή και έχει ο Θεός. Τελικά ο λαό είχε, του τα πήραν όμως και τώρα τα έχει η NOVARTIS, οι επιχειρηματίες, οι τράπεζες, ο Στουρνάρας, ο Ντράγκι και οι ύποπτοι υπουργοί του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ.

Όταν όμως ο λαός φάνηκε ότι δεν άκουσε τι έλεγε ο κορυφαίος του χορού, ο «τράγος» δηλαδή, και ψήφισε Σύριζα και Τσίπρα, τότε φάνηκε η ποιότητα της διδασκαλίας, του ήθους και της αλήθειας. Αυτοί οι μαυροντυμένοι κήρυκες (όχι των Χανίων) έδειξαν πως οι κορυφαίοι «τράγοι» είναι φασίστες, μισάνθρωποι, ρατσιστές και χουντικοί. Αμέσως προκύπτει μια διευκρίνηση. Είναι όλοι οι κορυφαίοι «τράγοι» (Αμβρόσιος, Άνθιμος, Σεραφείμ) όλα τα παραπάνω; Ουσιαστικά οι υπόλοιποι είναι χειρότεροι. Γιατί τα χρόνια της κρίσης και αυτοί δεν υπερασπίστηκαν το λαό. Μίλησαν μόνο δύο φορές. Μια για τους μισθούς τους και μια για τη συμφωνία των Πρεσπών, δηλαδή οι «τράγοι» πρωτοστάτησαν στο ανάθεμα κατά του Σύριζα και του Τσίπρα. Πριν το 2015 όλα ήταν θέλημα Θεού. Τέτοιοι είναι οι κορυφαίοι «τράγοι» μας. Χρήμα και εθνικολαϊκισμός.

Οι περισσότεροι κορυφαίοι «τράγοι» της ποιητικής της ηθικής και της αλήθειας με κανένα τρόπο δεν βοήθησαν το λαό, του γύρισαν την πλάτη. Στην πραγματικότητα ετοίμαζαν το ποίμνιό τους για τα δόντια και τη λύσσα της «Γλυκιάς Ελπίδας». Αυτοί είναι οι σύγχρονοι κορυφαίοι «τράγοι». Ευλογούν όλους τους ακραίους και κάθε φασιστικό φορέα. Και για να γίνω πιο δηκτικός, αν η μεγαλύτερη «φωλιά» φασιστών είναι η Ελληνική Αστυνομία, η δεύτερη σίγουρα είναι η Εκκλησία της Ελλάδος. Όπως οι μεν μέσα στην κρίση αποδείχτηκαν διώκτες του πολίτη, έτσι και οι δε αποδείχτηκαν εχθροί του λαού. Είναι τοξικός ακόμη και ο αέρας που αναπνέουν όλοι αυτοί και δεν χρειάζεται κανένας και για κανένα λόγο να συνυπάρχει, να συναγελάζεται και να φωτογραφίζεται με τους σύγχρονους «τράγους» της φασιστικής «ηθικής» και της νεοναζιστικής «αλήθειας». Και δεν είναι θέμα πίστης και λατρείας αλλά εμμονής με τα χρυσάφια και την εξουσία τους. Δεν είχα καμία αμφιβολία για το ποιόν των κορυφαίων «τράγων» της εποχής μας, απλά κατά τη διάρκεια της κρίσης είδαμε και το Διάολο που τους έχει καβαλήσει.

κουτι πανδώρας