Ο κυνισμός Novartis και Γεωργιάδη

TVXS-Ανάλυση

Η αλήθεια είναι σαν την υγρασία: Θα «σκάσει», έτσι κι αλλιώς. Μπορεί, λοιπόν, η ΝΔ - και ως κυβέρνηση - να προσπαθεί με κάθε τρόπο να απαξιώσει, υποβαθμίσει, ακόμη και να το εμφανίσει ως… «μη γενόμενο» καν, το σκάνδαλο Novartis, αλλά είναι σαν να προσπαθείς να αντιμετωπίσεις την πλημμύρα με σφουγγαρόπανο. Διότι, δεν πρόκειται για «κουτσομπολιό» σε καφενείο χωριού. Αλλά για «ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα που γνώρισε ο κόσμος των φαρμακευτικών εταιρειών», όπως διαπιστώνει (και) το ντοκιμαντέρ του καναλιού RSI της ελβετικής τηλεόρασης, το οποίο προβλήθηκε την Πέμπτη στην εκπομπή Falo.

Οι ερευνητές δημοσιογράφοι, Μαρία Ροζέλι (Maria Roselli) και Μάρκο Ταλιαμπούε (Marco Tagliabue), που μεταξύ άλλων παρουσιάζουν βίντεο ντοκουμέντο του 2012 από τα άδυτα της Novartis Hellas και συνεντεύξεις με προστατευόμενους μάρτυρες, ξετυλίγοντας τις παράνομες πρακτικές της εταιρείας, έψαξαν σε Ελλάδα, Ελβετία και ΗΠΑ και τα όσα αποκαλύπτονται για τη δράση της Novartis, διεθνώς αλλά κυρίως στην Ελλάδα που είχε επιλεγεί ως χώρα αναφοράς για τις τιμές των φαρμάκων της παγκοσμίως, προστίθενται στη μακρά λίστα των στοιχείων που καταρρίπτουν τους ισχυρισμούς περί σκευωρίας από τα εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα στη χώρα μας.

«Η έρευνα του FBI στην Ελλάδα (...) έφερε στο φως μια εικόνα που προκαλεί σοκ. Η Novartis φέρεται να διέφθειρε δεκάδες χιλιάδες γιατρούς για να συνταγογραφήσουν τα προϊόντα της. Έτσι ασθενείς εντελώς υγιείς, υποβλήθηκαν σε άχρηστες θεραπείες», αναφέρεται στο τρέιλερ του ντοκιμαντέρ, επισημαίνοντας παράλληλα την αναφορά της έρευνας του FBI, σε ονόματα υπουργών και  υψηλόβαθμων στελεχών.

Ακόμη, όμως και για τους πιο δύσπιστους, το ντοκιμαντέρ πηγαίνει κατευθείαν στην «πηγή», παρουσιάζοντας μια ομολογία, τόσο ξεκάθαρη και αποστομωτική, όσο και κυνική, μέσα στην ωμότητά της: «Η Novartis δεν είναι μόνο το καλύτερο μέρος για να εργαστεί κανείς, αλλά και ο καλύτερος συνεργάτης, είτε είσαι γιατρός, ασθενής ή μέλος της Κυβέρνησης», λέει προς στελέχη της εταιρείας ο Άρνουτ Πλος Βαν Αμστελ πρόεδρος της εταιρείας την περίοδο 2011 - 2012.

Ενώ, ο Κωνσταντίνος Φρουζής, επικεφαλής της Novartis στην Ελλάδα και εκ των πρωταγωνιστών του πολύκροτου σκανδάλου, έρχεται «απλώς» να συμπληρώσει: «Είμαστε οι πρώτοι που γνωρίζουμε τι θα συμβεί στο υπουργείο Υγείας». Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αφηγήσεις των τριών μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος που συνεργάζονται με την Αμερικανική Δικαιοσύνη και το FBI για τα μέσα που χρησιμοποίησε η Novartis προκειμένου να γίνει η πρώτη σε πωλήσεις φαρμακευτική εταιρεία στην Ελλάδα.

«Project Harvard»

Όταν ξέσπασε η κρίση το 2010, διηγείται το ντοκιμαντέρ, η τρόικα απαγόρευσε την εισαγωγή νέων φαρμάκων στην ελληνική αγορά και η κυβέρνηση σταμάτησε να πληρώνει τα χρέη της προς τις φαρμακευτικές εταιρείες. Προς τη Novartis είχε χρέος 140 εκατομμύρια € ενώ 10 καινούργια φάρμακα περίμεναν έγκριση. Τότε η Novartis λάνσαρε το «Project Harvard», με αποτέλεσμα τα φάρμακα να εγκριθούν μέσα και σε λίγους μήνες ενώ πληρώθηκε και το χρέος προς την εταιρεία. «Ένα κομμάτι των χρημάτων της δωροδοκίας ερχόταν κατευθείαν από την Βασιλεία (την έδρα της εταιρείας στην Ελβετία)» λέει ένας μάρτυρας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι το υπόλοιπο ποσό αντλήθηκε από άλλες παράνομες πρακτικές μέσα στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με έναν από τους μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος, η εταιρεία επιστράτευσε για το «Project Harvard» τον Νίκο Μανιαδάκη, οποίος είχε διατελέσει σύμβουλος όλων των υπουργών Υγείας της εποχής και διαπραγματευόταν με την τρόικα, για λογαριασμό του υπουργείου Υγείας. Στην πραγματικότητα, λέει ο μάρτυρας, η ελληνική κυβέρνηση δεν έπαιρνε μέρος στην διαπραγμάτευση για τη φαρμακευτική πολιτική της χώρας. «Οι διαπραγματεύσεις γίνονταν μεταξύ της τρόικα και της Novartis!» Σε ένα επεισόδιο του ντοκιμαντέρ, οι ερευνητές συναντούν σε ένα αεροδρόμιο τον κ. Μανιαδάκη, που δηλώνει μεταξύ των άλλων ότι αν κάποιος τον κατηγορήσει «θα τον σκοτώσω».

«Δίνουν χρήματα, αλλά σώζουν ζωές»...

Το ενδιαφέρον είναι, πως το αφήγημα περί «σκευωρίας» καταρρίπτεται και μέσα από τον εν Ελλάδι βασικό «αφηγητή» του. Έτσι, ο Αδ. Γεωργιάδης εμφανίζεται να λέει στην κάμερα στους ερευνητές δημοσιογράφους: «Αυτοί οι πληροφοριοδότες είναι ψεύτες. Όταν επιστρέψουμε στην κυβέρνηση θα τους αφαιρέσουμε την προστασία και θα μάθουμε τελικά ποιος τους είπε να πουν όλα αυτά τα ψέματα. Πρόκειται απλώς για πολιτική σκευωρία».

Ο δημοσιογράφος συνεχίζει, αναφερόμενος στην επίμαχη επιστολή του Φρουζή. «Σε μια σειρά από μέιλ σας δίνει οδηγίες, σας λέει τι να κάνετε. Και αυτά τα μέιλ προέρχονται από τη Novartis, από τον κ. Φρουζή». Και ο Άδ. Γεωργιάδης απαντά: «Ξέρω το μέιλ για το οποίο μιλάτε. Αν το διαβάσετε θα δείτε ότι εμείς κάναμε το αντίθετο από αυτό που ζητούσε ο Φρουζής». Ο δημοσιογράφος επιμένει: «Οι πληροφοριοδότες λένε ότι εσείς βάλατε στην ελληνική αγορά δέκα φάρμακα ακριβά».

Κι εδώ έρχεται η «αποστομωτική» απάντηση του Άδ. Γεωργιάδη: «Δεν ήταν λοιπόν μια απόφαση δωροδοκίας. Ήταν μία καλή απόφαση η οποία έσωσε ανθρώπινες ζωές. Και θα πρέπει να καταλάβετε, ότι εταιρίες όπως η Novartis, μπορεί να δίνουν χρήματα σε γιατρούς, πολιτικούς και δεν ξέρω ποιους άλλους, αλλά την ίδια στιγμή σώζουν ζωές».

Η προσπάθεια του Α. Γεωργιάδη να «διασκεδάσει» τις εντυπώσεις από την παραπάνω δήλωση δίνοντας στη δημοσιότητα ολόκληρη τη δήλωσή του, είναι μάλλον «παράξενη». Όπως γράφει η «ακριβής απομαγνητοφώνηση των όσων πράγματι είπα εγώ στην Ελβετική τηλεόραση, από τα οποία κάποιοι αποφάσισαν να απομονώσουν μία φράση για να δημιουργήσουν εντυπώσεις». Στο απόσπασμα όμως που παραθέτει υπάρχει αυτούσια ακριβώς η ίδια επίμαχη φράση!

Πήγές του ΣΥΡΙΖΑ, σχολιάζοντας τις δηλώσεις Γεωργιάδη, σημείωσαν με νόημα: «Μήπως είναι "σκευωρία" και η δημόσια παραδοχή Γεωργιάδη ότι η Novartis χρηματίζει πολιτικούς; Νομίζαμε ότι ο κ. Γεωργιάδης τα είχε πει όλα όταν δήλωσε πως έχασε πάσα ιδέα για το FBI επειδή έχει στοιχεία για το σκάνδαλο Novartis. Ο λαλίστατος υπουργός της Ν.Δ. όμως είχε και αλλά να δώσει. Αποφάσισε να λύσει οριστικά τον γρίφο γύρω από το σκάνδαλο Novartis». «Μετά από αυτές τις πρωτοφανείς αποκαλύψεις του κ. Γεωργιάδη, περιμένουμε με ενδιαφέρον από τον ίδιο να πει ποιοί πολιτικοί χρηματίστηκαν αλλά και την επόμενη τοποθέτηση της Ν.Δ. περί σκευωρίας στην υπόθεση Novartis». 

«Στρίβειν» διά των «πιέσεων»…

Παρά τις on camera απειλές, τελικά, ο Νίκος Μανιαδάκης, από «προστατευόμενος μάρτυρας» μετατράπηκε σε κατηγορούμενο στο σκάνδαλο Novartis και πέρασε πριν λίγες μέρες την πόρτα της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου για να καταθέσει στο πλαίσιο της παράλληλης έρευνας που διεξάγεται σχετικά με τους ισχυρισμούς και τις μηνύσεις εμπλεκόμενων, κυρίως του Αντώνη Σαμαρά, περί «σκευωρίας».

Ο Νίκος Μανιαδάκης, καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας και επί χρόνια άτυπος σύμβουλος υπουργών Υγείας, τον Ιανουάριο του 2018, περνούσε οικειοθελώς το κατώφλι των Εισαγγελέων Διαφθοράς και υπό καθεστώς προστατευόμενου μάρτυρα έδινε την πρώτη κατάθεσή του για την υπόθεση της Novartis. Οι καταθέσεις του, ως μάρτυρας «Ιωάννης Αναστασίου», ήταν άκρως αποκαλυπτικές για εμπλεκόμενα πολιτικά πρόσωπα, μιλώντας για μίζες που δίνονταν σε αυτούς από τη φαρμακοβιομηχανία, αλλά και για το υψηλό κόστος της φαρμακευτικής δαπάνης. Οι εμπλεκόμενοι, μεταξύ αυτών και ο Άδωνις Γεωργιάδης, του οποίου υπήρξε στενός συνεργάτης, μιλούσαν τότε για «αναξιόπιστους ψευδομάρτυρες κουκουλοφόρους».

Κατά τη διάρκεια των ερευνών για τον Νίκο Μανιαδάκη, που μέχρι τότε βρισκόταν υπό καθεστώς ασυλίας, προέκυψαν στοιχεία πως δεν ήταν απλώς γνώστης του διεφθαρμένου συστήματος που κατήγγειλε, αλλά εμπλεκόταν και ο ίδιος. Δεν είναι μόνο οι δύο άλλοι προστατευόμενοι μάρτυρες που τον «έδειξαν» ως μεσολαβητή για τις μίζες, αλλά υπήρξαν και άλλα στοιχεία που δείχνουν πως παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς του εμπλεκόταν στη διαδικασία καθορισμού της τιμής, ενώ κατονομάζεται και στα έγγραφα του FBI, από όπου ξεκίνησε και η έρευνα. Αυτός εξάλλου ήταν και ο λόγος που αμερικανικές αρχές απέρριψαν το αίτημά του για να τον εντάξουν σε καθεστώς προστατευόμενου μάρτυρα. Με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν οι εισαγγελικές αρχές άσκησαν δίωξη σε βάρος του για διακίνηση παράνομου ποσού περίπου 120.000 ευρώ και προχώρησαν στη σύλληψή του, ενώ ετοιμαζόταν να διαφύγει στο εξωτερικό.

Από τη στιγμή που οι αρχές στράφηκαν σε βάρος του, ο Νίκος Μανιαδάκης ισχυρίστηκε πως πρόκειται για πράξη «αντεκδίκησης» των εισαγγελικών λειτουργών γιατί δεν ενέδωσε στις πιέσεις τους να «κατονομάσει πολιτικά πρόσωπα» και συγκεκριμένα τον Αντώνη Σαμαρά, τον Άδωνι Γεωγιάδη και τον Γιάννη Στουρνάρα. Ως Γιάννης Αναστασίου είχε εξεταστεί τέσσερις φορές με πρώτη φορά στις 3 Ιανουαρίου του 2018. Οι τέσσερις καταθέσεις ενώπιον της Εισαγγελίας περιλαμβάνουν τεχνικά στοιχεία που αποκαλύπτουν τα εσωτερικά της εταιρείας σε σχέση με πολιτικά γραφεία αλλά και πολιτικά πρόσωπα.

Όπως αναφέρει το Documento, στην κατάθεσή του την 1 Φεβρουαρίου 2018, είχε πει σχετικἀ με τον πρώην υπουργό Υγείας, Άδωνη Γεωργιάδη:

• Ερώτηση: Στην από 29-1-2018 κατάθεσή σας, μας αναφέρατε ότι η Βασιλική Κατραβά ήταν η εξ’ απορρήτων ιδιαιτέρα γραμματέας του υπουργού, Άδωνη Γεωργιάδη και από πολλά έτη συνεργάτης του. Τι εννοείτε ως “εξ’ απορρήτων γραμματέας” Θα μπορούσε να γνωρίζει ακόμη και τις παράνομες πράξεις του υπουργού;
• Απάντηση: Είναι ευρύτερα γνωστό ότι η κα Κατραβά έχει μακρόχρονη φιλική και επαγγελματική σχέση με τον κ. Γεωργιάδη. Στα πλαίσια της επαγγελματικής αυτής σχέσης, έχει ακουστεί ότι δεν συνεργαζόταν μόνο στο υπουργείο Υγείας, αλλά και στο πολιτικό του γραφείο και στις ιδιωτικές επιχειρήσεις του κ. Γεωργιάδη και επομένως δεδομένων των ανωτέρω, η απάντηση είναι καταφατική, δηλαδή πιστεύω ότι θα μπορούσε να γνωρίζει τυχόν παράνομες πράξεις του κ. Γεωργιάδη.

Επιπλέον μιλώντας και για την υπουργία Γεωργιάδη είχε πει: «Επί υπουργίας Άδωνη Γεωργιάδη (Ιούνιο 2013 έως Ιούνιο 2014) σημαντικό ρόλο έχουν διαδραματίσει τα κάτωθι πρόσωπα: Σκουρουλιάκου Μαρία και Λιντζέρης Δημήτρης από πλευράς ΕΟΦ και Καραθάνος Χαράλαμπος, πρώην υποψήφιος ευρωβουλευτής και πολιτευτής του ΛΑΟΣ, Αυγερινός Αντώνης οι οποίοι ήταν μέλη της Επιτροπής Τίμων, ο δε Καραθάνος αναπληρωτής πρόεδρός της. Και σε αυτή την περίπτωση γνωρίζω ότι τα άτομα αυτά διαμόρφωναν τις τιμές, επ’ ωφελεία της Νοβάρτις και θεωρώ λογικά αδύνατο να γίνονταν αυτά εν αγνοία του υπουργού που είχε και την ευθύνη εγκρίσεως των τιμών σύμφωνα με τον νόμο».

Ο Νίκος Μανιαδάκης είχε καταθέσει για «αδιαφάνεια και γκρίζες ζώνες» και για την περίοδο υπουργίας του Ανδρέα Λοβέρδου: 

• Ερώτηση: Παρακαλούμε να μας προσδιορίσετε συγκεκριμένες πράξεις διαφθοράς από συγκεκριμένα πρόσωπα όπως αυτές προκύπτουν από την εικόνα της διαμόρφωσης των τιμών των φαρμάκων;
• Απάντηση: Θεωρώ ότι κατά περιόδους τα τελευταία χρόνια ανάλογα με την πολιτική ηγεσία υπήρχαν άνθρωποι οι οποίοι είχαν πιο ενεργή συμμετοχή στην προετοιμασία και στη διαμόρφωση των δελτίων τιμών και ως εκ τούτου είχαν τη δυνατότητα με τις ενέργειές τους να οδηγήσουν σε υπερτιμολογήσεις συγκεκριμένων φαρμάκων ευνοώντας τη Novartis. Συγκεκριμένα το 2011 και επί υπουργίας Λοβέρδου τα άτομα αυτά περιλαμβάνουν την πρόεδρο της Επιτροπής Τιμών Ζωή Δέδε, τον προϊστάμενο της Διεύθυνσης Φαρμάκου του υπουργείου υγείας, Καραπάνο Νικόλαο και τον Νικόλαο Μανία, άτομα τα οποία από κοινού προετοίμαζαν και είχαν άμεση εμπλοκή στη διαμόρφωση του δελτίου τιμών. […] Την περίοδο εκείνη υπήρξε μεγάλη αδιαφάνεια και γκρίζες ζώνες σε σχέση με τις πηγές των στοιχείων και τη μεθοδολογία επεξεργασίας τους. Όπως προκύπτει εκείνη την περίοδο υπάρχουν στα δημοσιευμένα δελτία τιμών πολλές υπερτιμολογήσεις φαρμάκων όπως έχω ήδη καταθέσει. Καθόσον τα ως άνω πρόσωπα συγκαταλέγονται στους στενούς συνεργάτες του υπουργού θεωρώ ότι ήταν λογικά αδύνατον ο υπουργός να μην γνωρίζει τα παραπάνω, δεδομένου ότι αυτός είχε και την ευθύνη της εγκρίσεως των τιμών με την υπογραφή του

Ο Νίκος Μανιαδάκης είχε καταθέσει και κατά του πρώην αναπληρωτή υπουργού Υγείας Μάριου Σαλμά (σημ: η υπόθεσή του έχει αρχειοθετηθεί), για τον οποίο μεταξύ άλλων είχε πει ότι «ήταν διάχυτη η φήμη στον χώρο των φαρμακευτικών εταιρειών ότι στον συγκεκριμένο χώρο και στα πλαίσια των ανωτέρω συναντήσεων (σ.σ. με εκπροσώπους φαρμακευτικών εταιρειών) ο Μάριος Σαλμάς λάμβανε παρανόμως χρήματα ως δώρα προκειμένου να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών», υποστηρίζει ο μάρτυρας. Κι ακόμη ότι: «Σε μία περίπτωση αμέσως μετά από συνάντηση με εκπροσώπους φαρμακευτικής επιχείρησης, την οποία δεν μπορώ να προσδιορίσω, είδα ότι στην εσωτερική τσέπη του σακακιού του σακακιού του υπήρχε μεγάλη δεσμίδα χαρτονομισμάτων των 50 ευρώ».

Τώρα μιλά για χειραγώγηση της έρευνας από την ηγεσία της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου αλλά δεν κάνει ονομαστική αναφορά σχετικά με την τότε ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης ή άλλα πολιτικά πρόσωπα από τα οποία να δέχθηκε πιέσεις ή οποιαδήποτε άλλη ενέργεια. Αντίθετα, επανέλαβε τον ισχυρισμό του ότι δέχτηκε πιέσεις για να ενοχοποιήσει πολιτικά πρόσωπα στην υπόθεση της Novartis από την πλευρά των εισαγγελικών λειτουργών. Παράλληλα, έβαλε κατά των προστατευόμενων μαρτύρων οι οποίοι - κατά την άποψη του- δεν θα έπρεπε να είναι προστατευόμενοι, καθώς έχουν οικονομικά κίνητρα αφού θα λάβουν ποσοστό από τα οικονομικά πρόστιμα και οσα έχουν καταθέσει είναι «ανακριβή και αναξιόπιστα. Μετά την ολοκλήρωση της κατάθεσης του απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφων εάν υπάρχει σκάνδαλο Novartis ο κ. Μανιαδάκης απάντησε ότι «υπάρχει σκάνδαλο στο φάρμακο, με παράτυπες πρακτικές» για τις οποίες υπήρξαν ενδείξεις που δεν διερευνήθηκαν από τη δικαιοσύνη.

tvxs