Η προώθηση της αυτενέργειας και η εμβάθυνση της Δημοκρατίας ζητούμενο στο νέο μοντέλο Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Ένα από τα κρίσιμα διακυβεύματα του επόμενου διαστήματος το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει και να κριθεί η παρούσα Κυβέρνηση είναι ο χώρος των ΟΤΑ

του Κώστα Παυλίδη*

Ένα ζήτημα το οποίο έχει τεθεί πολύ ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα είναι αυτό της συνολικής αναδόμησης του πεδίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Είναι αλήθεια ότι η Τ.Α. δέχθηκε ισχυρό χτύπημα από την εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών, θα ήταν όμως τραγικό λάθος να επιρρίψουμε το σύνολο των παθογενειών και των προβλημάτων του χώρου των ΟΤΑ στα Μνημόνια. Εδώ και αρκετές δεκαετίες εμφανίζονταν τα συμπτώματα ενός χώρου που νοσούσε ολοένα και περισσότερο διότι ως επί το πλείστον γινόταν αντικείμενο μικροπολιτικών επιδιώξεων. Η πόλωση που προκάλεσε ο ισχυρός δικομματισμός που είχε παγιωθεί ήταν αναμενόμενο ότι θα χτυπούσε την πόρτα και στο χώρο της αυτοδιοίκησης. Τα προβλήματα της καθημερινότητας των δημοτών και η αντιμετώπιση τους που ήταν το επίδικο, πέρασαν σε δεύτερη και τρίτη μοίρα και οι αυτοδιοικητικές εκλογές λάμβαναν κεντρικά πολιτικά χαρακτηριστικά.

Οι τεράστιες περικοπές στις κρατικές δαπάνες των ΟΤΑ, η ανορθολογική ενοποίηση περιφερειών και δήμων με μόνο σκοπό την εξοικονόμηση πόρων και οι τυφλές και εκδικητικές απολύσεις σε αυτοδιοικητικό προσωπικό ήταν ο τρόπος με τον οποίο ΝΔ και ΠΑΣΟΚ επιδίωξαν να δώσουν λύση σε ένα πρόβλημα για το οποίο έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης. Οι όποιες μεταρρυθμίσεις προωθούνταν με τελευταία αυτή του “Καλλικράτη”, εκτός των καταστροφικών συνεπειών που είναι γνωστές και προαναφέραμε, ενίσχυαν την αντίληψη της κοινωνίας στη λογική της ανάθεσης. Πλήρως συγκεντρωτικά μοντέλα που συνέβαλαν τα μέγιστα στην ενίσχυση της απαξίωσης της συμμετοχής των πολιτών σε θέματα που τους αφορούσαν άμεσα. Ασφαλώς αυτοκριτική για το πως είχαμε φτάσει ως εδώ δεν υπήρχε λόγος να γίνει από κανέναν από τους δεκάδες αρμόδιους Υπουργούς που διετέλεσαν. Όλα καλώς καμωμένα. Τα τεράστια προβλήματα στον χώρο της Αυτοδιοίκησης αντιμετωπίστηκαν κι αυτά ως ένα ακόμα φυσικό φαινόμενο που ήρθε να προστεθεί στα υπόλοιπα (βλ. Αδιαφάνεια, Διαφθορά, Γραφειοκρατία).

Ένα λοιπόν από τα κρίσιμα διακυβεύματα του επόμενου διαστήματος το οποίο καλείται να αντιμετωπίσει και να κριθεί η παρούσα Κυβέρνηση είναι ο χώρος των ΟΤΑ. Στο πλαίσιο αυτό εισάγεται το προσεχές διάστημα στη βουλή το Πολυνομοσχέδιο, η λογική του οποίου βασίζεται στην προώθηση της αυτενέργειας και στην εμβάθυνση της Δημοκρατίας. Η καθιέρωση του θεσμού της απλής αναλογικής, η αναβάθμιση του ρόλου των Δημοτικών Συμβουλίων και η αντικατάσταση των τοπικών συμβουλίων καθώς και άλλων επιτροπών από «λαϊκές συνελεύσεις» και συνελεύσεις γειτονιάς, με δεσμευτικό -και όχι συμβουλευτικό ως ίσχυε- χαρακτήρα, είναι μερικές από τις ριζοσπαστικές τομές του νέου πολυνομοσχεδίου.

Η επανανοηματοδότηση του ρόλου της Αυτοδιοίκησης είναι αναγκαία με πραγματικά πολιτικούς όρους. Η θεσμικά κατοχυρωμένη κοινωνική συμμετοχή με διάλογο, αντιπαραθέσεις, υποχωρήσεις και συναίνεση για τα καθημερινά ζητήματα, αποτελούν προϋπόθεση για την επιβίωση ενός διαφορετικού μοντέλου. Η δημοκρατία και η ουσιαστική εμβάθυνση της αποτελεί την μοναδική απάντηση σε όσους συνειδητά την απαξιώνουν, αποτελεί την καλύτερη απάντηση στον κάθε λογής Τασούλα που επιλέγει να την ερμηνεύει κατά το δοκούν.

*Ο Κώστας Παυλίδης είναι οικονομολόγος, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Κέρκυρας

left