Πληρωμή με το ίδιο νόμισμα

του Τάσου Παππά

Ενα κομμάτι της κοινωνίας γουστάρει να κανιβαλίζει κόμματα και πολιτικούς. Υιοθετεί φήμες, στήνει δίκες και βγάζει αυθαίρετα συμπεράσματα. Παλιότερα γινόταν στους καφενέδες και στις οικογενειακές συγκεντρώσεις. Το κόστος ήταν μικρό γιατί το ακροατήριο ήταν μικρό. Σήμερα γίνεται στα μέσα ενημέρωσης και στο διαδίκτυο και οι αποδέκτες της πυώδους ψιθυρολογίας είναι πολλοί.

Για διάφορους λόγους (φθόνος, απογοήτευση, διάψευση, χειραγώγηση από τις δυνάμεις της αντιπολιτικής) αρκετοί πολίτες πιστεύουν ότι όλοι οι πολιτικοί είναι ίδιοι, εξίσου διεφθαρμένοι (με ελάχιστες εξαιρέσεις) και ότι ο ένας καλύπτει τον άλλον, γιατί «κόρακας κοράκου μάτι δεν βγάζει».

Η άποψη αυτή είναι επικίνδυνη. Αν εδραιωθεί, θα έχουμε ήττα του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του. Δεν είναι όλοι ίδιοι και καμία παράταξη δεν έχει αποκλειστικά το ηθικό πλεονέκτημα. Τίμιοι υπάρχουν σε όλα τα κόμματα, όπως και επιρρεπείς στην ανηθικότητα υπάρχουν σε όλα τα κόμματα.

Ούτε μπορούμε να ξεμπερδεύουμε στα γρήγορα χρεώνοντας τη διαφθορά στον καπιταλισμό. Πρόκειται για πολύ βολικό επιχείρημα που οδηγεί στην αντίληψη ότι «μέχρι να καταργήσουμε τον καπιταλισμό, ας συμφιλιωθούμε με τις συνέπειες που παράγει». Λες και μπορεί κανείς να εγγυηθεί ότι σε άλλα κοινωνικά μοντέλα η διαφθορά θα είναι είδος προς εξαφάνιση. Πάντως, στις χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού» ήταν είδος σε αφθονία.

Να είμαστε επιεικείς με τις εν θερμώ και ισοπεδωτικού χαρακτήρα αντιδράσεις της κοινής γνώμης σχετικά με τη διαφθορά στην πολιτική. Την ίδια στιγμή, όμως, δεν πρέπει να ανεχόμαστε τέτοιου τύπου φαινόμενα, όταν δράστες είναι ΜΜΕ, κόμματα και πολιτικοί, γιατί έτσι αναπαράγεται σε μαζική κλίμακα η βιτριολική θεωρία περί συλλογικής ευθύνης.

Μόνον οι επίορκοι κερδίζουν από τη γενίκευση. Εχουν δίκιο ο Α. Γεωργιάδης και ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ Π. Χρηστίδης που επιτέθηκαν στον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά για τη θέση του ότι οι αναφερόμενοι στη δικογραφία για το σκάνδαλο Novartis οφείλουν να αποδείξουν την αθωότητά τους. Η κατηγορούσα αρχή είναι υποχρεωμένη να αποδείξει την παράνομη εμπλοκή τους. Αυτό ισχύει στα κράτη δικαίου και στις αστικές δημοκρατίες. Το ανάποδο σχήμα επικρατεί σε ολοκληρωτικά καθεστώτα.

Ωστόσο, στα ζητήματα αρχής δεν πρέπει να γίνονται εκπτώσεις. Οι κραυγές των πολιτικών ότι θα αποκαλυφθούν οι κουκουλοφόροι ψευδομάρτυρες και θα τιμωρηθούν παραδειγματικά σε ποια εκδοχή κράτους δικαίου απαντούν;

Η αμφισβήτηση της εντιμότητας εισαγγελικών λειτουργών και οι χυδαίες επιθέσεις εναντίον τους και μάλιστα από κόμματα που στο παρελθόν αντιδρούσαν σθεναρά κάθε φορά που δικαστικές αποφάσεις δέχονταν κριτική, είναι ενέργειες που προστατεύουν το κράτος δικαίου;

Οι συνεχείς απειλές σε πολιτικούς αντιπάλους ότι «όταν έρθουμε εμείς στα πράγματα θα σας στείλουμε στο Ειδικό Δικαστήριο» σε ποιον κανόνα της αστικής δημοκρατίας παραπέμπουν;

Δυστυχώς σε όλα τα παραπάνω περιστατικά πρωταγωνίστησαν πολιτικοί που εγκαλούν και δικαίως τον κ. Κοτζιά για τη δήλωσή του. Το χάνουν, όμως, το δίκιο τους, επειδή δίνουν την αίσθηση πως είναι ιδιοτελείς. Θίγουν τους άλλους χωρίς μέτρο και θίγονται όταν οι άλλοι τούς πληρώνουν με το ίδιο νόμισμα.

efsyn