Μεταπολιτευτικά μεζεδάκια

του Νίκου Σαραντάκου

Και τα λέω έτσι, βέβαια, επειδή σήμερα είναι η επέτειος από την πτώση της δικτατορίας το 1974, και ταυτόχρονα η ημερομηνία έναρξης της μεταπολίτευσης, μιας περιόδου που πολλοί βιάζονται πολύ να την τελειώσουν ή να της φορτώσουν όλα τα στραβά κουλούρια -ξεπλένοντας έτσι τη δικτατορία που προηγήθηκε.

Θα μπορούσα να τα πω και «πραξικοπημένα» μεζεδάκια, μια και η βδομάδα που μας πέρασε κυριαρχήθηκε από την αντεπίθεση του καθεστώτος Ερντογάν που εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία που του πρόσφερε το πεντάωρο πραξικόπημα για να θέσει υπό τον ελεγχό του τη γειτονική μας χώρα -αλλά και «απλοαναλογικά» μεζεδάκια, αφού χτες ψηφίστηκε στη Βουλή η απλή αναλογική, έστω και με όριο εισόδου, αν και όχι με την ενισχυμένη πλειοψηφία που χρειαζόταν για να εφαρμοστεί από τις επόμενες εκλογές, όποτε γίνουν αυτές.

Έτσι κι αλλιώς, και τα δύο αυτά γεγονότα, πραξικόπημα και συζήτηση στη Βουλή, έδωσαν κάποια από τα μεζεδάκια της σημερινής μας πιατέλας.

* Και ξεκινάμε με ένα μαργαριταρένιο κολιεδάκι πουβρέθηκε σε μιαν ανάλυση για την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία. Γράφει ο, προσοχή, συγγραφέας Αλέξανδρος Μασαβέτας:

Αν πετύχαινε, θα ήταν το τέταρτο «κλασικό» πραξικόπημα της τουρκικής ιστορίας. Επίσης θα είχε –παρά τα όσα διατίθενται πολλοί εκ των υστέρων – σημαντικής στήριξης.

Ολοφάνερα, ήθελε να γράψει «διατείνονται» και έγραψε «διατίθενται», ενώ στο «θα είχε … σημαντικής στήριξης» ή είναι λάθος η πτώση ή, το πιθανότερο, δεν μπήκε το ρήμα (π.χ. θα είχε τύχει σημαντικής στήριξης).

Αλλά τόση τσαπατσουλιά πια; Κανείς στην εφημερίδα δεν διαβάζει τα κείμενα πριν δημοσιευτούν;

* Συνεχίζουμε με μια τζημεριά, που όμως έχει ενδιαφέρον διότι είναι ενδεικτική της στάσης απέναντι στη γλώσσα. Ο Θάνος Τζήμερος δημοσίευσε στον τοίχο του στο Φέισμπουκ το σχόλιο που βλέπετε αριστερά, στο οποίο εξανίσταται με τον όρο «σηπτικό χειρουργείο», που φαίνεται πως τον θεωρεί οξύμωρο, και με την ευκαιρία επιτίθεται και στον υπουργό Παιδείας Νίκο Φίλη.

Θα συμφωνήσω ότι ο όρος «σηπτικό χειρουργείο», αν δεν τον έχει κανείς ακούσει ξανά, μπορεί να ξενίσει. Ωστόσο, είναι απόλυτα καθιερωμένος εδώ και πολλά χρόνια. Στο σηπτικό χειρουργείο, που βρίσκεται συνήθως κοντά στο κανονικό χειρουργείο, αλλά και σε χώρο στα εξωτερικά ιατρεία ενός νοσοκομείου, γίνονται κάποιες μικροεπεμβάσεις όπως αφαίρεση κύστεων, λιπωμάτων, μικροακρωτηριασμοί, αφαίρεση σπίλων, ονυχεκτομές, διάνοιξη αποστημάτων και γενικότερα όποια χειρουργική πράξη δεν απαιτεί ολική αναισθησία, δηλαδή μικροεπεμβάσεις που δεν απαιτούν πλήρη αντισηψία του χώρου, παρά μόνο του χειρουργικού πεδίου και των εργαλείων. Τα «κανονικά» χειρουργεία λέγονται άσηπτα.

Η αντίδραση του Τζήμερου είναι χαρακτηριστική της αλαζονείας που τον διακρίνει -και δυστυχώς όχι μόνον εκείνον. Προσέξτε τι γίνεται: Ακούμε έναν όρο που μας φαίνεται παράλογος και αντί να έχουμε την ταπεινοφροσύνη να σκεφτούμε ότι δεν είναι στο πεδίο της ειδικότητάς μας και ότι μπορεί να έχει καθιερωθεί έτσι, αντί να διερευνήσουμε για ποιον λόγο λέγεται έτσι, καταγγέλλουμε με στόμφο όσους τον χρησιμοποιούν -κι έτσι αντί να ξεσκεπάσουμε την αμάθεια των άλλων βγάζουμε στη φόρα τη δική μας ημιμάθεια…

* Και το επόμενο μεζεδάκι έχει να κάνει με τον Ν. Φίλη και τη γνωστή πια διαμάχη για τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών. Σε άρθρο που γράφτηκε σε ελληνοκεντρικόν ιστότοπο, η συντάκτρια θέλησε να κάνει λιγάκι πιο αρχαίο τον τόσο ταλαιπωρημένο στίχο «την γλώσσα μού έδωσαν ελληνική», οπότε του φόρεσε δυο τελικά νι να ντιντινίζουν σαν τα γυαλικά στη σάλα, μασκάρεψε και τη γλώσσα σε γλώττα και (νόμισε πως) καθάρισε: την γλώτταν μου έδωκαν ελληνικήν -στην πραγματικότητα, έφτιαξε απλώς έναν τραγέλαφο, σαν να φοράει κανείς χλαμύδα με παντελόνι και σκαρπίνια (μα, ούτε τη δοτική; )

Το έχουμε ξαναπεί, ακόμα και οι υμνητές της καθαρεύουσας δεν μπορούν να τη γράψουν, απλώς κρεμάνε στο πέτο τους ένα κουρελάκι καθαρευουσιάνικο, ένα παραπανίσιο τελικό νι ας πούμε, για να αναγνωρίζονται μεταξύ τους.

* Μεταφραστική κοτσάνα σε άρθρο για τη μανία με τα Πόκεμον. Κάποιος είδε έξω από το σπίτι του δυο νεαρούς που κυνηγούσαν Πόκεμον, βγήκε να δει τι κάνουν και επειδή το αυτοκίνητό τους κινήθηκε προς το μέρος του, πυροβόλησε. Ή αλλιώς: «Επειδή πίστευε ότι το όχημα προσπαθούσε να τον χτυπήσει, αποφόρτισε το όπλο του πάνω σε αυτό»

Πώς «αποφορτίζει» κανείς το όπλο του; Μάλλον το πρωτότυπο έλεγε discharge, δηλαδή τους πυροβόλησε (ή ίσως το όπλο να εκπυρσοκρότησε).

* Στα προπροηγούμενα μεζεδάκια, στα σχόλια, έγινε λόγος για το προσκύνημα που δήθεν θα γινόταν στα γυαλιά του Παΐσιου στα Χουνταλέικα. Ευτυχώς, ήταν χόακας, πλαστή είδηση, τρολιά, όπως διάβασα στον μυθοκτονικό ιστότοπο ellinikahoaxes.

Έβγαλε ανακοίνωση και η Μητρόπολη Αργολίδας, και μάλιστα συνταγμένη σε πολυτονικό. Ωστόσο, οι άγιοι πατέρες δεν έχουν εντρυφήσει στον… Μουφλουζέλη διότι γράφουν:

Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Ἀργολίδος οὐδέποτε ἀνακοίνωσε ἤ ἔλαβε γνῶση τῆς Ἀνακοίνωσης ποὺ ἀναρτήθηκε στὸ διαδίκτυο.

Κι όμως, όταν η λήγουσα είναι μακρά, η ρημάδα η παραλήγουσα δεν περισπάται!

* Ενδιαφέρουσα παραδρομή σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο in.gr αλλά και στο ηλεΒήμα. Παρουσιάζοντας την πρώτη συνέντευξη του Ερντογάν μετά το πραξικόπημα, η συντάκτρια έγραψε ότι είναι η «πρώτη συνέντευξη που παραχωρεί μετά το αποτυχημένο δημοψήφισμα της 15ης Ιουλίου»

Βέβαια, το είδαν και το διόρθωσαν, και τώρα το άρθρο αναφέρει «αποτυχημένο πραξικόπημα», αλλά η λαθεμένη διατύπωση επιβιώνει αδιόρθωτη σε αναδημοσιεύσεις.

Αλλά για ποιον λόγο μπερδεύουμε το δημοψήφισμα με το πραξικόπημα; Μόνο επειδή είναι κι οι δυο λέξεις πεντασύλλαβες;

* Σπάνιο ρήμα σε τίτλο άρθρου της Lifo: Η Τουρκία ατιμώνει τους προδότες.

* Την Τρίτη το βράδυ, στο τέλος του δελτίου ειδήσεων του Σκάει, η εκφωνήτρια αναγγέλλει με στόμφο ότι μια βρετανική εφημερίδα (η Τέλεγκραφ, αν άκουσα καλά) έφτιαξε κατάλογο με τα 15 καλύτερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, από τα οποία τα 9 είναι… «ελληνικών συγγραφέων». Ένα από τα έργα αυτά, για να ξέρετε, είναι οι…. Παράλληλες ζωές του Πλούταρχου!

Χειρότερα κι από Ποσειδωνιάτες έχουμε καταντήσει. Καμαρώνουμε σαν γύφτικα σκεπάρνια κάθε φορά που ένας ξένος λέει κάτι επαινετικό για τον πολιτισμό των αρχαίων, αλλά όχι τα έργα τους δεν διαβάζουμε αλλά ούτε και τους τίτλους δεν ξέρουμε.

Και κατά τα άλλα φταίει ο Φίλης που θα καταργήσει (αν…) τη διδασκαλία των αρχαίων από το πρωτότυπο στο γυμνάσιο!

* Και πάλι για το γλωσσικό θέμα. Στην Καθημερινή, σχεδόν σε κάθε φύλλο, υπάρχει στη σελίδα της αλληλογραφίας των αναγνωστών, ένα γράμμα αρχαιοβαρεμένου επιστολογράφου. Χαρακτηριστικό δείγμα από την πρόσφατη σοδειά, ένας ύμνος στη σχιζολεξία:

Kύριε διευθυντά
Oρος εκ των ων ουκ άνευ για την αν-όρθωσι / ανα-στήλωσι της πολυπαθούς ελληνικής παιδείας, η πλήρης επ-ανα-φορά του μαθήματος των Aρχαίων Eλληνικών εις απάσας τας βαθμίδας της εκ-παιδεύσεως, του Δημοτικού συν-περι-λαμβανομένου. Δεν υπ-άρχει ωραιότερο παιχνίδι από την ετυ-μολογία των λέξεων!

(…)

Aθανασιος K. Παπατζιμας
Eταιρεία Γεωγλωσσικών Xαρτογραφήσεων
Θεσσαλονίκη

Απ-ορώ πάντως γιατί ο επιστολο-γράφος άφ-ησε α-χώριστο τον τίτλο της Εταιρείας του. Αν και κοτζάμ γεω-γλωσσο-χαρτογράφος κάτι θα ξέρει…

* Η εισαγωγικομανία της εβδομάδας, από το Ποντίκι. Το άρθρο για την κακοποίηση του φερόμενου ως αρχιπραξικοπηματία, του στρατηγού Οζτούρκ, έχει τίτλο Τα «βασανιστήρια» στον Οζτούρκ. Δηλαδή; Τον βασάνισαν ή απλώς τον άφησαν να στέκεται όρθιος πολλή ώρα;

* Η γλωσσική μπούρκα της εβδομάδας σε συνέντευξη του νεαρού τενίστα Στέφανου Τσιτσιπά, που διακρίθηκε στο Γουίμπλεντον: Οι γονείς μου ήταν μέσα στον χώρο του τένις …  η μητέρα μου ήταν επαγγελματίας τενίστρια, και στη συνέχεια σχολιαστής αγώνων τένις
Αλλά αφού ήταν τενίστρια, γιατί δεν έγινε και σχολιάστρια;

* Σε ενδιαφέρον ρεπορτάζ για τα Καναντέρ, διαβάζω ότι είναι «γαλλικής κατασκευής» -καλά, δεν σκέφτηκε ο αρθρογράφος ότι για να λέγονται Καναντέρ κάποια σχέση θα έχουν με τον Καναδά; Ή σκέφτηκε το καμαμπέρ;

* Και κλείνω με την κοτσάνα του μήνα, από τη συζήτηση στη Βουλή, όταν ο Κούλης Μητσοτάκης ισχυρίστηκε πολύ σοβαρά: «Εγώ ήμουν πολιτικός κρατούμενος 6 μηνών από τη χούντα».

Αναπόφευκτα, η κοτσάνα του Κούλη έδωσε λαβή σε αμέτρητα μιμίδια, όπως την φωτογραφία αριστερά ή παρωδίες αντιδικτατορικών τραγουδιών, σαν το:

Πήραν το βράδυ την πιπίλα του Κυριάκου
μετρώ το κλάμα, το γάλα μετρώ,
μετά τη χούντα πάλι θα ‘μαστε παρέα
αγκού εσύ, αγκού κι εγώ. [Πιτσιρίκος]

Μια μικρή επιλογή από τα μιμίδια, εδώ.

Ο Κούλης λέγοντας ότι ήταν πολιτικός κρατούμενος επαναλαμβάνει ουσιαστικά μια δήλωση του πατέρα του. Συγκεκριμένα, ο Κων. Μητσοτάκης διέφυγε στο εξωτερικό μέσω Τουρκίας τον Αύγουστο του 1968 και η οικογένειά του τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό επί αρκετούς μήνες, ώσπου τελικά η χούντα τούς έδωσε διαβατήρια και τους επέτρεψε να φύγουν για το εξωτερικό τον Ιούνιο του 1969.

Στην πρώτη συνέντευξη που έδωσε ο Μητσοτάκης στο Λονδίνο το 1968, αναφέρθηκε και στον «μικρότερο κρατούμενο της γης», τον Κυριάκο, πέντε μηνών τότε. Αλλά αν η υπερβολή της δήλωσης του πατέρα Μητσοτάκη δικαιολογείται στις συνθήκες της εποχής, είναι πέρα για πέρα κωμικό να λέει σήμερα, μετά από 50 σχεδόν χρόνια, ο Κυριάκος ότι ήταν «πολιτικός κρατούμενος» σε ηλικία 6 μηνών.

Είναι όμως και θλιβερό. Διότι υπήρξαν πολλά παιδιά και βρέφη που όντως έζησαν τα πρώτα τους χρόνια σε φυλακές και τόπους εξορίας, που γεννήθηκαν στη φυλακή ή που κλείστηκαν φυλακή σε πολύ μικρή ηλικία ακολουθώντας τις μητέρες τους -όπως, ας πούμε, ο Νίκος, γιος του Νίκου Μπελογιάννη, που έζησε στη φυλακή τα πρώτα χρόνια της ζωής του.

Αυτούς τους συμπολίτες μας λερώνει ο αμετροεπής πορφυρογέννητος Κούλης με την καπηλικότατη δήλωσή του.

* Αλλά η σημερινή μέρα έχει το σπάνιο προνόμιο να έχει τραγούδι που να αναφέρει στους στίχους την ημερομηνία, οπότε θα κλείσουμε το άρθρο ακούγοντας από τη Χαρούλα Αλεξίου το «Και», σε μουσική Γιάννη Σπανού και στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου.

Ο υπότιτλος, ας πούμε, του τραγουδιού είναι «23 του Ιούλη και Τρίτη». Μιλάει δηλαδή για τις 23 Ιουλίου 1974 (ήταν Τρίτη) -τη μέρα που ο Κούλης Μητσοτάκης γκρέμιζε μόνος του τη δικτατορία.

ΠΗΓΗ: Από το site sarantakos.wordpress.com