Αδιέξοδο μετά από πέντε εβδομάδες lockdown

"Απαγορευτικό" από τους επιδημιολόγους για το λιανεμπόριο-"Ιερό" παζάρι για το άνοιγμα της αγοράς

της Μαρίνας Αλεξανδρή

Τo ένα ζήτημα το έθεσε ρητορικά, περίπου ως θεατής, ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας: «Αν αυξηθούν τα κρούσματα», είπε, «και μάλιστα ραγδαία μετά από μια χαλάρωση, το ερώτημα που τίθεται είναι απλό και σκληρό: Πού νοσηλεύει κανείς τους συμπολίτες μας, πώς μπορεί να βρει κανείς ένα κρεβάτι ΜΕΘ;».

Το δεύτερο ζήτημα το έθεσε, περίπου ως… νομοτελειακό αυτονόητο, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας: «Δεν μπορεί να ανοίγει το λιανεμπόριο και να μένουν κλειστές οι εκκλησίες», δήλωσε.

Με αυτήν την οπτική, η κυβέρνηση βρίσκεται ενώπιον του πολλοστού αδιεξόδου και της πολλοστής ανατροπής στο δεύτερο, και τραγικό, κύμα της πανδημίας: Μετά από πέντε εβδομάδες lockdown το σύστημα Υγείας βρίσκεται εκτός ορίων – η πληρότητα των ΜΕΘ είναι στο 83% πανελλαδικά και στο 91% στην Θεσσαλονίκη -, η Ελλάδα στις πρώτες θέσεις των θανάτων από κορονοϊό παγκοσμίως ανά εκατομμύριο πληθυσμού (με βάση τα επίσημα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης), και η επιτροπή Τσιόδρα εκπέμπει «απαγορευτικό» για άνοιγμα του λιανεμπορίου ακόμη και στις 14 Δεκεμβρίου.

Στη χθεσινή, τακτική σύσκεψη των επιδημιολόγων το κλίμα ήταν και βαρύ, και αμήχανο. Οι αρχικοί υπολογισμοί ήθελαν τα ημερήσια κρούσματα να έχουν πέσει ήδη σε τριψήφιο αριθμό, όμως χθες καταγράφηκε νέα μεγάλη αύξηση πάνω από τα 1.600. Επιπροσθέτως εννέα περιοχές της χώρας, ανάμεσά τους και η Αττική – κυρίως η δυτική Αττική – εμφανίζουν επιδημιολογικό φορτίο στα όρια του συναγερμού. Τα δεδομένα αυτά, σε συνδυασμό με την ασφυκτική κατάσταση στα νοσοκομεία, ειδικά στην βόρεια Ελλάδα, οδήγησαν και στην εισήγηση να μην ανοίξει ούτε την επόμενη εβδομάδα το λιανεμπόριο, ούτε καν τα μικρά καταστήματα, τουλάχιστον στις πιο επιβαρυμένες περιοχές.

Η τελική απόφαση βεβαίως θα είναι πολιτική, αναμένεται να ανακοινωθεί πιθανότατα αύριο ή το αργότερο το Σάββατο, μέχρι στιγμής όμως τα μηνύματα που εκπέμπονται από την κυβέρνηση είναι και πάλι χαοτικά. Κατά τις τελευταίες πληροφορίες το πιθανότερο είναι να ανοίξουν μέσα στο Σαββατοκύριακο τα κομμωτήρια όπου κρίνεται ότι μπορούν να τηρηθούν πιο εύκολα τα μέτρα προστασίας, ο υφυπουργός Ανάπτυξης Νίκος Παπαθανάσης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ανοίξουν σταδιακά από την επόμενη εβδομάδα κάποιοι τομείς του λιανεμπορίου, αλλά ο Στέλιος Πέτσας προειδοποίησε σήμερα ότι μπορεί να υπάρξει και νέα ανατροπή διότι δεν αντέχουμε «να φέρουμε στην Ελλάδα εικόνες Harrod’s». Tις τελευταίες ώρες, δε, ως πιθανότερο σενάριο προβάλλεται η επαναλειτουργία των καταστημάτων με την μέθοδο του click away, καθώς και ο διαχωρισμός της χώρας σε ζώνες – να μην ανοίξουν δηλαδή τα εμπορικά στις «κόκκινες» περιοχές.

Πίσω από αυτό το νέο αλλαλλoύμ βρίσκεται ένας μαραθώνιος πιέσεων, παρασκηνίου και σύγκρουσης συμφερόντων στην αγορά, αλλά και ένα τεταμένο παζάρι με την Ιεραρχία.

Σε ό,τι αφορά την αγορά οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις του λιανεμπορίου βρίσκονται πια στο όριο της ολικής κατάρρευσης, αντιμετωπίζοντας εκτός από την πλήρη απώλεια του τζίρου των Χρστουγέννων και τον ανταγωνισμό από τις μεγάλες αλυσίδες που, όπως καταγγέλλεται, ήδη λειτουργούν μέσα από τα παράθυρα του νόμου και με την ανοχή της κυβέρνησης.

Αλυσίδες όπως τα Practicer, ο Κωτσόβολος, το ΙΚΕΑ και το ΠΛΑΙΣΙΟ είναι ανοιχτές για συναλλαγές χονδρικής, όμως στο υπουργείο Ανάπτυξης φθάνει βροχή καταγγελιών ότι στην πραγματικότητα λειτουργεί ατύπως και η λιανική. Την ίδια ώρα είναι ασφυκτική η πίεση προς την κυβέρνηση και από τις μεγάλες επιχειρήσεις παιχνιδιών που απαιτούν να ανοίξουν την επόμενη εβδομάδα – στην πλειοψηφία τους όμως πρόκειται για πολυκαταστήματα που διαθέτουν από ρούχα έως είδη σπιτιού.

Στο δεύτερο μέτωπο, εκείνο της Εκκλησίας, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η επικοινωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο το βράδυ της Τρίτης ήταν τεταμένη, καθώς η Ιεραρχία δεν ικανοποιείται με λειτουργία των ναών βάσει του μοντέλου του Πάσχα.
Η προτεινόμενη φόρμουλα για λειτουργίες στις οποίες θα συμμετέχουν μέχρι 50 άτομα στους μεγάλους ναούς επίσης δεν φαίνεται να γίνεται δεκτή, ενώ ο αρχιεπίσκοπος φέρεται να μετέφερε στον πρωθυπουργό και την πρόθεση αρκετών Μητροπολιτών να ανοίξουν τους χώρους λατρείας τις ημέρες των Χριστουγέννων.

Επ’ αυτού, οι επιδημιολόγοι έχουν επισημάνει στην κυβέρνηση το γεγονός ότι τις τελευταίες εβδομάδες καταγράφεται σταθερή αύξηση των κρουσμάτων στις ηλικίες άνω των 65, που πηγαίνουν περισσότερο στην Εκκλησία και είναι και οι πιο ευάλωτες στον κορονοϊό. Ωστόσο, η δήλωση Πέτσα φαίνεται να αποτυπώνει και τις πολιτικές προτεραιότητες: Εάν ανοίξει, με τον όποιον τρόπο το λιανεμπόριο, η κυβέρνηση πολύ δύσκολα θα αρνηθεί στο συντηρητικό της πολιτικό ακροατήριο και το παράλληλο άνοιγμα των εκκλησιών.

ΤVXS