Στρατιωτάκια αμίλητα, ακούνητα, αγέλαστα

Ας αφήσουμε τη στρατιωτική πειθαρχία για το στράτευμα, όπου είναι εντελώς απαραίτητη, και ας ελπίσουμε πως το υπουργείο Πολιτισμού θα επανέλθει στο δικό του πεδίο τιμώντας επιστήμονες αρχαιολόγους αλλά και το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού του

του Πάνου Σκουρολιάκου

Η ζωή στο στράτευμα έχει κανόνες. Η εφαρμογή τους απαιτεί πειθαρχία, που είναι άλλωστε η βασική στρατιωτική αρετή. Κάθε μέλος του στρατεύματος οφείλει να γνωρίζει, να υπακούει και να εκτελεί το έργο που του έχει ανατεθεί σύμφωνα με τις διαταγές των ανωτέρων. Βεβαίως, ο στρατιωτικός υποχρεούται να μην δημοσιοποιεί θέματα της υπηρεσίας, όπως και σχέδια, ενέργειες και στόχους του στρατεύματος.

Στο ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού, εν έτει 2019, η νέα πολιτική ηγεσία, διά του γ.γ. Πολιτισμού Γ. Διδασκάλου, απέστειλε έγγραφο προς τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, όπου αναφέρει πως «πριν από οποιαδήποτε δημοσιοποίηση ή ανακοίνωση ή δημόσια ανάρτηση για θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων του (για τις οποίες δεν απαιτείται από την κείμενη νομοθεσία προηγούμενη έγκριση), να ενημερώνεται εκ των προτέρων η αρμόδια Γενική Διεύθυνση του ΥΠΠΟΑ».

Απαγορεύεται λοιπόν, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, οποιαδήποτε αναφορά γύρω από το έργο τους και, όπως αναφέρουν, «επιχειρείται λογοκρισία όχι μόνον του επιστημονικού μας έργου, αλλά ακόμη και των προσωπικών μας αναρτήσεων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σε περίπτωση που η διαδικασία αυτή εφαρμοστεί, ουσιαστικά καθίσταται ανέφικτη η έγκαιρη και ουσιαστική ενημέρωση του κοινού για όλα τα παραπάνω και στην πραγματικότητα αυτοαναιρείται στην πράξη η όποια εξωστρέφεια, που υποτίθεται πως είναι προγραμματικό ζητούμενο».

Οι αρχαιολόγοι του υπουργείου έχουν κακές εμπειρίες. Παρόμοια προσπάθεια προληπτικής λογοκρισίας είχε αποπειραθεί να επιβάλει η σημερινή υπουργός κ. Μενδώνη και το 2014, ως γ.γ. τότε. Με την αντίδραση επιστημονικών φορέων και του δημοκρατικού κόσμου, κάτι τέτοιο απετράπη. Ήταν τότε η εποχή της Αμφίπολης. Και τότε και τώρα, πλάι στην υπουργό βρίσκεται η κ. Παναγιωταρέα, ειδική σύμβουλος Επικοινωνίας της υπουργού σήμερα.

Μα τι συμβαίνει εδώ; Γιατί τέτοια αγωνία ελέγχου της ελεύθερης έκφρασης των επιστημόνων αρχαιολόγων; Γιατί θα πρέπει μια ειδική σύμβουλος να ελέγχει όλα τα θέματα, ακόμα και εκείνα για τα οποία «δεν απαιτείται από την κείμενη νομοθεσία προηγούμενη έγκριση»; Τι μοντέλο διοίκησης έχουν στον νου τους οι υπουργοί της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη;

Ποιο εγχειρίδιο σύγχρονης διοίκησης αναφέρει πως η ενημέρωση ενός οργανισμού που έχει αντικείμενο τον πολιτισμό είναι αποκλειστικό προνόμιο της πολιτικής ηγεσίας; Ακόμα και σε θέματα που έχουν να κάνουν με την επιστημονική εργασία των στελεχών του; Ακόμα και αν ο νόμος δεν προβλέπει προηγούμενη έγκριση;

Αν αυτό είναι στην πράξη το «επιτελικό κράτος» που ευαγγελίζεται η Νέα Δημοκρατία, αλίμονο μας. Και αλήθεια, ποιος άριστος έδωσε τέτοιες κατευθύνσεις; Μήπως στους περίφημους «μπλε φακέλους» που δόθηκαν από τον πρωθυπουργό στους υπουργούς κατά το πρώτο υπουργικό συμβούλιο έγινε κάποιο μπέρδεμα; Μήπως δηλαδή ο φάκελος που προοριζόταν για το υπουργείο Εθνικής Άμυνας δόθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού; Αν ναι, ο φάκελος του πολιτισμού πού δόθηκε; Στο Οικονομικών ίσως; Μάλλον. Αλλιώς δεν εξηγείται η οικονομικολαγνεία της κ. υπουργού γύρω από τα οικονομικά μεγέθη και μόνο, σε κάθε τομέα του πολιτισμού.

Αφού λοιπόν επελέγη αυτή η στρατιωτικού τύπου λειτουργία για το επί του πολιτισμού υπουργείο, θα πρέπει να προχωρήσει η ηγεσία του στις ανάλογες διορθώσεις όσον αφορά την ιεραρχία. Ο τμηματάρχης Αρχαιοτήτων, για παράδειγμα, θα ονομάζεται ταγματάρχης. Ο γενικός διευθυντής Αρχαιοτήτων στρατηγός και για το υπόλοιπο επιστημονικό, τεχνικό και διοικητικό προσωπικό φαντάζομαι ότι θα αρχίζουμε από λοχίας και θα ανεβαίνουμε...

Όμως τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά για να τα δει κανείς από την κωμική τους πλευρά και μόνο. Όταν στελέχη της κυβέρνησης που πέρασαν τη ζωή τους στο υπουργείο Πολιτισμού και έχουν -ή οφείλουν να έχουν- γνώση και των μεγεθών και των ποιοτήτων που καλούνται να διαχειριστούν, κλείνουν τα μάτια και ξεχνούν ό,τι διδάχθηκαν στο πλαίσιο αυτού του θεσμού, τα πράγματα είναι όντως πολύ σοβαρά.

Η προληπτική λογοκρισία είναι λογοκρισία και όποιος σφυρίζει αδιάφορα οδηγεί σε επικίνδυνα μονοπάτια το σκάφος της χώρας. Πολύ περισσότερο όταν αυτοί που την επιβάλλουν ξέρουν πολύ καλά τι κάνουν. Γιατί το κάνουν; Δεν τους αξίζει ο κατήφορος, θεωρούμε, αλλά αυτό επέλεξαν.

Ας αφήσουμε λοιπόν τη στρατιωτική πειθαρχία για το στράτευμα, όπου είναι εντελώς απαραίτητη, και ας ελπίσουμε πως το υπουργείο Πολιτισμού θα επανέλθει στο δικό του πεδίο τιμώντας επιστήμονες αρχαιολόγους αλλά και το σύνολο του ανθρώπινου δυναμικού του.

Είναι θλιβερό εν τέλει να αντιμετωπίζεται το σπουδαίο ανθρώπινο υλικό του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού ως στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα.

avgi