Ο ένας στους δέκα

"Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος σπεσιαλίστας της ταξικής ανάλυσης για να ξέρει πού να αναζητήσει όσους συναπαρτίζουν το 8% των ευδαιμονούντων σε καιρούς κακοδαιμονίας της χώρας."

του Παντελή Μπουκάλα
Υπάρχει λοιπόν ανάμεσά μας ένα ευτυχές και αξιοζήλευτο 8% του ελληνικού πληθυσμού, που λέει ότι δεν το προβλημάτισε η κρίση που μας βασανίζει χρόνια. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα αποτελέσματα μιας έρευνας που διεξήγαγε η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης σε 51.000 νοικοκυριά 34 χωρών. Ικανοποιημένος από την οικονομική του κατάσταση δηλώνει μόνον ένας στους δέκα Ελληνες. Μολαταύτα, γενικότερα από τη ζωή του δηλώνει ικανοποιημένο ένα αρκετά μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων, το 24%. Το γεγονός αυτό δίνει κάποιο δίκιο σε όσους αφελείς και ρομαντικούς πιστεύουν ότι την ευτυχία, τη σχετική έστω ικανοποίηση, δεν τη φέρνει το χρήμα και γενικότερα ο λεγόμενος υλοζωισμός· χρειάζεται και κάτι ακόμη· άυλο.

Και πάλι όμως το 24% μάς φέρνει ουραγούς στην Ευρώπη, πράγμα δυσοίωνο. Στη Γερμανία, οι κατά δήλωση ικανοποιημένοι φτάνουν το 72%, ενώ ακόμα και στην Ιταλία, που περνάει επίσης δύσκολους καιρούς, η ζωή δίνει το περιθώριο στο 42% των κατοίκων να δηλώνει ικανοποίηση. Προφανώς κάθε λαός έχει τα δικά του κριτήρια για να ορίσει την ευδαιμονία, και χρησιμοποιεί τις δικές του παραδόσεις σαν μπούσουλα. Τέτοιες λεπτομέρειες όμως, διανοητικής και συναισθηματικής υφής, δύσκολα χωρούν στα μοντέλα κοινωνικής έρευνας που θεμελιώνονται σε αριθμούς και ποσοστά.

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος σπεσιαλίστας της ταξικής ανάλυσης για να ξέρει πού να αναζητήσει όσους συναπαρτίζουν το 8% των ευδαιμονούντων σε καιρούς κακοδαιμονίας της χώρας. Στους ανέκαθεν πεντακοσιομέδιμνους θα πρέπει απλώς να προσθέσει όχι βέβαια τους λιγοστούς ευνοημένους του Τζόκερ αλλά όσους έκαναν πράξη το δόγμα των ημερών, «κάντε την κρίση ευκαιρία», και πρόκοψαν υιοθετώντας ένα μοντέλο εκσυγχρονισμένου μαυραγοριτισμού. Ποιου είδους ευκαιρία; Για παράδειγμα, ευκαιρία τυχοδιωκτισμού, τοκογλυφίας, αμείλικτης εκμετάλλευσης όσων πέφτουν σε ανάγκη. Πόσοι δεν αξιοποίησαν σαν πρόσχημα την κρίση για να απολύσουν αναίτια ακόμα περισσότερους, να μειώσουν ακόμα περισσότερο τον μισθό των εργαζομένων τους ή να κηρύξουν πτώχευση με δακρύβρεκτες ανακοινώσεις, ενώ είχαν ήδη στείλει τα πλούτη τους στην ξενιτιά της Ελβετίας και των Νήσων Καϊμάν;

Το μόλις 8% των ευημερούντων, πάντως, που δεν είναι ελληνική αποκλειστικότητα αλλά κοινωνικό γνώρισμα οικουμενικών διαστάσεων, μας πιέζει να πιστέψουμε πως όσα λέγονται περί «κοινωνιών των δύο τρίτων» αφορούν παλαιότερες εποχές, όταν οι περίφημες «δυνάμεις της αγοράς» δεν είχαν ακόμα δοθεί ηδονικά στον αμοραλισμό και στην απληστία. Με τη σαρωτική νίκη της οικονομίας επί της δημοκρατίας και την επικράτηση, διεθνώς, του λιταυταρχισμού, οδεύουμε μάλλον αναπόφευκτα προς κοινωνίες του ενός δεκάτου. Η ανισότητα δεν αίρεται. Βαθαίνει. Οριστικοποιείται. Τίποτε χαρακτηριστικότερο, λοιπόν, από την κυβέρνηση μεγιστάνων που συγκροτεί στις Ηνωμένες Πολιτείες ο Ντόναλντ Τραμπ. Ομοιος τον όμοιο...

καθημερινή