"Η ανάπτυξη διεκδικήσεων και αγώνων για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των Ευρωπαίων πολιτών μπορεί να οδηγήσει στη χειραφέτηση εκείνα τα κοινωνικά στρώματα που στηρίζουν ακόμα τη σοσιαλδημοκρατία."
του Πέτρου Καλκανδή*
Υπάρχουν διάφορες οπτικές με τις οποίες μπορείς να δεις τη σημερινή Ευρώπη. Είναι η Ευρώπη της λιτότητας, η Ευρώπη - φρούριο, η νεοφιλελεύθερη Ευρώπη. Υπάρχει όμως και μια διαφορετική Ευρώπη που μπορεί να δημιουργηθεί: η Ευρώπη των λαών και όχι, βεβαίως, αυτή του νεοφασισμού...
Η Ευρώπη των λαών είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για την κοινωνική χειραφέτηση και τον σοσιαλισμό και δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς να βασίζεται στην αλληλεγγύη και τον διεθνισμό. Στόχος η αυτονομία και η χειραφέτηση από την αμερικανική ηγεμονία, ο πλουραλισμός, ο σεβασμός στις ελευθερίες. Απώτερος σκοπός η Ευρώπη ως όλον, με τη Ρωσία εντός, αλλά και την Τουρκία και βεβαίως τη Μ. Βρετανία. Αυτό θα μπορούσε να είναι το σχέδιο για μια Ευρώπη ειρηνική και βιώσιμη, κάτι που απέχει πολύ από οποιαδήποτε κυρίαρχη αφήγηση περί ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Ένα τέτοιο σχέδιο όμως προϋποθέτει την κοινωνική Ευρώπη που χρειάζεται να αποτυπωθεί ως συσχετισμός. Αυτή η μάχη είναι σε εξέλιξη...
Η ιστορική διαδικασία των μετασχηματισμών του κεφαλαίου έχει ανατρέψει τις όποιες κοινωνικές κατακτήσεις, έχει αποσαθρώσει το κοινωνικό κράτος προς όφελος του κεφαλαίου. Η στροφή από την έννοια της κυβέρνησης σε αυτήν της διακυβέρνησης υπηρετεί το κυρίαρχο μοντέλο εις βάρος των πολιτών. Η αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης, με την εμμονή στην πολιτική της λιτότητας, εντείνει τον κύκλο της κρίσης. Η Αριστερά σήμερα, στην Ελλάδα και την Ευρώπη, οφείλει να οικοδομήσει ένα σχέδιο απεγκλωβισμού...
Η πολύμορφη ευρωπαϊκή Αριστερά, εγκλωβισμένη, αδυνατεί να συγκροτήσει ένα συγκεκριμένο πολιτικό και κοινωνικό σχέδιο. Πνιγμένη μεταξύ εσωτερικών αντιφάσεων, ετεροκαθορισμών και εξωτερικών επικαθορισμών, δυσκολεύεται να εκπονήσει ενιαία στρατηγική. Παρόλα αυτά, αρχίζει και εμφανίζεται μια τάση στο εσωτερικό της· είναι η στρατηγική οικοδόμησης μετώπων, κυρίως από τις χώρες του Νότου της Ευρωζώνης που έχουν πληγεί περισσότερο από την πολιτική της λιτότητας.
Η κουβέντα σε Γαλλία και Γερμανία αναμένεται αρκετά ενδιαφέρουσα. Η άνοδος της Ακροδεξιάς επιβάλλει διαφορετικές επιλογές για τη Δεξιά και τη σοσιαλδημοκρατία στη Γερμανία. Η επιλογή μεταξύ Σαρκοζί και Λεπέν στη Γαλλία μοιάζει ολέθριο σενάριο για τη δημοκρατία. Αν προσθέσουμε δε και τις εκλογές στις ΗΠΑ μεταξύ Τραμπ και Κλίντον, αντιλαμβανόμαστε ότι στα τέλη του 2017 μπορεί να έχει ανατείλει ένας νέος κόσμος. Ένας χειρότερος νέος κόσμος...
Από την άλλη η ανάδυση στη Μ. Βρετανία του Κόρμπιν και αυτό που εκφράζει για το Εργατικό Κόμμα, όσο και η ενδυνάμωση του Σάντερς στους Δημοκρατικούς στις ΗΠΑ αναδεικνύουν την τάση ριζοσπαστικοποίησης των κοινωνιών και αποσυντονίζουν την παραδοσιακή σοσιαλδημοκρατία. Η αποδέσμευση και η ριζοσπαστικοποίηση της κομματιών της σοσιαλδημοκρατίας μπορεί να γίνει μόνο στο έδαφος της κοινωνικής κριτικής και όπου αυτή εμφανίζεται.
Η ανάπτυξη διεκδικήσεων και αγώνων για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των Ευρωπαίων πολιτών μπορεί να οδηγήσει στη χειραφέτηση εκείνα τα κοινωνικά στρώματα που στηρίζουν ακόμα τη σοσιαλδημοκρατία.
Το σχέδιο για την κοινωνική Ευρώπη αποτελεί την ύστατη ελπίδα για την ανάσχεση της πορείας διάλυσης της Ε.Ε. Το σχέδιο για τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού μετώπου για την ανατροπή της λιτότητας και του νεοφασισμού, ενός ευρωπαϊκού κοινωνικού κινήματος αντίστασης που θα βασίζεται σε μια μίνιμουμ κοινωνική, ταξικά μεροληπτική πλατφόρμα, αποτελεί αδήριτη ανάγκη.
Ζητούμενο λοιπόν παραμένει η ανατροπή της πολιτικής της λιτότητας προς όφελος της κοινωνικής Ευρώπης και της ανάπτυξης με κοινωνικό πρόσημο, η οποία δεν έχει καμία σχέση με μια οικονομίστικη οπτική περί της απλής οικονομικής μεγέθυνσης. Η ανάκαμψη θα πρέπει να είναι ταυτόχρονα ένα σχέδιο πολιτικής ανατροπής αλλά και κοινωνικής χειραφέτησης των ευρωπαϊκών λαών. Προϋποθέτει τομές και ρήξεις στο κυρίαρχο υπόδειγμα.
Αυτή την ώρα οι συσχετισμοί στην Ευρώπη δεν είναι θετικοί. Η πραγματικότητα αυτή κάνει επιτακτική την ανάγκη για συντονισμό και διεθνείς πρωτοβουλίες μέσα σε μια παγκόσμια συγκυρία που αποτελεί “πυρηνική βόμβα”. Οι συσχετισμοί όμως υπάρχουν για να αλλάζουν...
* Ο Πέτρος Καλκανδής είναι πολιτικός επιστήμων
left
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου