Η θεωρία των δυο άκρων, ένα διαχρονικό εργαλείο της αστικής τάξης

Δεν εξισώνονται ο ναζισμός με τον κομμουνισμό, παρά μόνο από αυτούς που θέλουν κοινωνίες εκμετάλλευσης, κοινωνικών ανισοτήτων και διακρίσεων.

του Θάνου Νασόπουλου*

Η Νέα Δημοκρατία αποφάσισε να αξιοποιήσει στην πολιτική αντιπαράθεση τον αντικομμουνισμό. Παράλληλα, προσφάτως, διάφοροι "ιστορικοί αναλυτές" προβαίνουν στην υστερική αντικομμουνιστική αναθεώρηση της ιστορίας. Η επίκληση στον "εγκληματικό κομμουνισμό" έχει συγκεκριμένη στόχευση. Όταν το πολιτικό σου πρόγραμμα αφορά αποκλειστικά την ελληνική ελίτ, τότε επιδιώκεις να μετατοπίσεις το πεδίο του πολιτικού ανταγωνισμού στην προσπάθεια σου να διευρύνεις τα πολιτικά σου ακροατήρια.

Η ιστορική απόληξη της αντικομμουνιστικής υστερίας ήταν πάντα η επίκληση του κομμουνιστικού κινδύνου. Αυτή η επίκληση στην Ελλάδα έφερε δυο δικτατορίες, του Μεταξά και του Παπαδόπουλου. Τον "κομμουνιστικό κίνδυνο" ωστόσο επισήμαιναν πριν την επιβολή των δικτατοριών, τα αστικά κόμματα όπως αυτό των Φιλελεύθερων, η Ε.Ρ.Ε και η Ένωση Κέντρου.

Το αφήγημα του "κομμουνιστικού κινδύνου" ήταν και παραμένει πρωτίστως ένα χαρτί των αστικών δυνάμεων. Η θεωρία των δύο άκρων, η εξίσωση δηλαδή του κομμουνισμού με τον ναζισμό και τον φασισμό, δεν ξεπλένει απλά τους δεύτερους, αλλά ως γνήσια έκφραση της επιθετικότητας της αστικής τάξης στοχεύει άμεσα στις δυνάμεις της εργασίας και τις διεκδικήσεις τους. Ο κομμουνιστικός κίνδυνος έρχεται απλά να νομιμμοποιήσει αυτή την επιθετικότητα.

Ο ναζισμός είναι από τη "φύση" του μια εγκληματική ιδεολογία. Δομικά του χαρακτηριστικά είναι ο ρατσισμός, ο κοινωνικός δαρβινισμός, ο αντισημιτισμός και η απόρριψη της πάλης των τάξεων. Ο κομμουνισμός είναι η ιδεολογία εκείνη που οραματίζεται μια κοινωνία που δεν θα υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, μια κοινωνία βασισμένη στις ανάγκες όλων των ανθρώπων. Δεν εξισώνονται ο ναζισμός με τον κομμουνισμό, παρά μόνο από αυτούς που θέλουν κοινωνίες εκμετάλλευσης, κοινωνικών ανισοτήτων και διακρίσεων.

Η θεωρία των δυο άκρων σφυρηλατείται από την υποκριτική απόρριψη της βίας από όπου και αν προέρχεται, από τις αστικές δυνάμεις και το πεδίο αναπαραγωγής και νομιμοποίησης τους, το αστικό κράτος. Μόνο που η βία έχει δυο πολύ διαφορετικές μορφές, τη θεσμοποιημένη βία των κυρίαρχων, δηλαδή του κράτους και τη βία της αντίστασης. Όπως έλεγε και ο Μαρκούζε " Οι δύο αυτές μορφές επιτελούν αντίθετες λειτουργίες. Υπάρχει η βία της καταστολής και η βία της απελευθέρωσης. Υπάρχει η βία της υπεράσπισης της ζωής και η βία της επιθετικότητας." Το κήρυγμα υπέρ της μη βίας απλά διατηρεί και νομιμοποιεί τη θεσμοποιημένη βία των κυρίαρχων. Ο ναζισμός και ο φασισμός ήταν πέρα από όλα τα άλλα αυτή ακριβώς η βία πέρα, από τα μέχρι εκείνη τη στιγμή, όρια της νομιμοποίησης.

Ο αντικομμουνισμός και η θεωρία των δυο άκρων πρέπει να γίνει σαφές, δεν εναντιώνονται απλά στα κομμουνιστικά και αριστερά κόμματα. Εναντιώνονται στην μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία, τις δυνάμεις της εργασίας και της δημιουργίας και στην προοπτική τους να ζήσουν καλύτερα

* Ο Θάνος Νασόπουλος είναι μέλος του ΚΣ της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ

left