Κοινοβουλευτικό και δικονομικό πραξικόπημα

Μια νομική και πολιτική προσέγγιση... για την εξαίρεση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, Π. Πολάκη και Δημ. Τζανακόπουλου από την επιτροπή που διερευνά τις ποινικές ευθύνες του πρ. υπουργού Δικαιοσύνης κ. Παπαγγελόπουλου

του Αλέξανδρου Αυλωνίτη*

Αν συντρέχουν λόγοι εξαιρέσεως ενός η περισσοτέρων μελών της Προανακριτικής Επιτροπής της υπόθεσης Παπαγγελόπουλου, σύμφωνα με το άρθρο 14 και επόμενα του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, όπως είναι η περίπτωση να εξεταστούν ως μάρτυρες ή προκύπτουν λόγοι μεροληψίας στο πρόσωπο τους (άρθρο 145 του Κανονισμού της Βουλής), τότε αρμόδια να το ζητήσουν δεν είναι τα ίδια τα μέλη της επιτροπής αλλά τα επακριβώς οριζόμενα στο παραπάνω άρθρο πρόσωπα, δηλαδή ο εισαγγελέας, ο κατηγορούμενος και ο παριστάμενος για την υποστήριξη της κατηγορίας, δηλ. ο πολιτικώς ενάγων, ο παθών...

Κατά συνέπεια, αφού δεν δικαιούνται τα μέλη της να υποβάλουν ένσταση εξαιρέσεως, εντελώς παράνομα και πολιτικά επικίνδυνα αποφάσισαν την αποβολή του σ. Πολάκη και του σ. Τζανακόπουλου. Απαραδέκτως ο πρόεδρος της Επιτροπής επέτρεψε τη συζήτηση της ένστασης αυτής και τη λήψη τελικά απόφασης επ’ αυτής και αποδοχής της.

"Δικτατορική" πλειοψηφία

Πέραν του νομικού αυτού επιχειρήματος, δεν στέκει και λογικά η ενέργειά τους αυτή. Και τούτο το ισχυρίζομαι γιατί ποτέ το σύνταγμα και ο κοινός νομοθέτης δεν θα επέτρεπαν στην πλειοψηφία μιας επιτροπής της Βουλής (που καθορίζεται η σύνθεσή της ανάλογα με τη δύναμη των κομμάτων) να εξαιρεί όποιον αυτή θέλει από τα μέλη της, προφασιζόμενη επιχειρήματα σαν αυτά που προβλήθηκαν για Τζανακόπουλο και Πολάκη, ακόμη και αν υποτεθεί ότι είναι βάσιμα. Θα θέσπιζε έτσι μια ιδιότυπη «δικτατορική» πλειοψηφία. Η πλειοψηφία δηλαδή θα καθόριζε αυθαίρετα ποιους αυτή θέλει να είναι μέλη στην επιτροπή, βρίσκοντας η επινοώντας πάντα ένα λογικοφανές επιχείρημα για να «δέσει» την όποια ένσταση εξαιρέσεως που τη βολεύει, για να βγάλει από τη μέση ενοχλητικούς βουλευτές - αντιπάλους της. Αλλά και έτσι να ήταν και να είχαν το δικαίωμα οι βουλευτές να ζητούν εξαίρεση συναδέλφου τους, τίθεται το αμείλικτο νομικό και λογικό επιχείρημα: Αυτοί που ζητούν να εξαιρεθούν συνάδελφοί τους από την Προανακριτική Επιτροπή, μπορεί να είναι οι ίδιοι που αποφασίζουν για την ίδια την ένσταση τους (δηλ. Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει;) Τεράστια νομική, πολιτική και εντέλει ηθική αυθαιρεσία.

Πρέπει, επίσης, να τονιστεί ιδιαίτερα ότι η Προανακριτική Επιτροπή λειτουργεί ως δικαστικό όργανο και όχι ως πολιτικό όργανο. Είναι σημαντικότατη αυτή η επισήμανση, γιατί δεν πρέπει να αντιπαραβάλλεται η λειτουργία της με αυτήν των άλλων πολιτικών επιτροπών της Βουλής, παρά τις όποιες ομοιότητες.

Φρονώ επίσης πως είναι νομικά ορθή η θέση ότι τις ενστάσεις εξαιρέσεων τις προβλέπει και τις ορίζει ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας. Η επιτροπή αυτή της Βουλής ερευνά ποινικές ευθύνες, όπως προείπα. Δεν κάνουν τα μέλη της φιλολογικές συζητήσεις. Η επιτροπή ανακρίνει και εξάγει πόρισμα για να στείλει κάποιον ή όχι σε ποινικό δικαστήριο. Έτσι, αν υπάρχει κάποιος λόγος εξαιρέσεως, για οποιοδήποτε μέλος της Προανακριτικής Επιτροπής, τη σχετική ένσταση θα έπρεπε να την υποβάλουν οι έχοντες τέτοιο δικαίωμα περιοριστικά, όπως πιο πάνω επισημαίνω. Την ένσταση δε αυτή θα έπρεπε κανονικά να την εξετάσει δικαστικό συμβούλιο, όπως προβλέπεται σε όλες τις παρόμοιες ποινικές υποθέσεις στο άρθρο 20 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Έτσι κάνουν στα πολιτισμένα δημοκρατικά κράτη. Μη υπαρχούσης όμως τέτοιας νομικής πρόβλεψης, δυστυχώς, θεωρώ απολύτως ορθό ότι κανένα μέλος της επιτροπής δεν μπορεί να εξαιρεθεί. Δεν δικαιολογείται δικονομικά αλλά κυρίως πολιτικά η υποβολή τέτοιας ενστάσεως, αν και θα έπρεπε, γιατί ταυτόχρονα θα έπρεπε να είχε οριστεί η θεσμοθετηθεί και το δικαστικό όργανο που θα εξετάζει τη σχετική ένσταση και θα ορίζει τη διαδικασία. Επιπλέον είναι εξ αντικειμένου αδιανόητο να ψηφίζουν επί της ενστάσεως εξαιρέσεως και αυτοί που την υπέβαλαν και αυτοί εναντίον των οποίων υπεβλήθη η ένσταση!

Πρέπει να σημειωθεί ότι ο συνταγματικός νομοθέτης και ο Κανονισμός της Βουλής θέλουν τα μέλη της επιτροπής αυτής να ορίζονται από τους αρχηγούς των κομμάτων και μόνο απ' αυτούς και να εκτελούν ανακριτικά καθήκοντα, όπως συμβαίνει και στην τακτική Δικαιοσύνη. Έτσι θεωρώ ότι καμιά πλειοψηφία εντός της Επιτροπής δεν μπορεί να τα εξαιρέσει, να αλλοιώσει τη σύνθεσή της και να αλλάξει τα πρόσωπα, που μόνο ο πρόεδρος του κόμματος, κατά τα ανωτέρω, ορίζει.

Σκόπιμο νομικό κενό

Το νομικό κενό που υφίσταται είναι, δυστυχώς, απολύτως σκόπιμο, λαμβανομένου υπ' όψιν ότι η διερεύνηση ποινικών ευθυνών πολιτικών προσώπων και ειδικά υπουργών το σύνταγμα θέλει να περιορίζεται εντός των τειχών της Βουλής. Εγώ θα συμπλήρωνα και το ότι, πάντοτε στις επιτροπές της Βουλής εμφιλοχωρεί η κομματική, εν πολλοίς, σκοπιμότητα. Τούτο όμως δεν θα έπρεπε να υφίσταται, αφού τα μέλη της Επιτροπής οφείλουν να αποβάλουν, καθόλη τη διάρκεια των εργασιών της Επιτροπής, ει δυνατόν, την κομματική τους ταυτότητα και να λειτουργούν μόνο ως ανακριτές - δικαστές. Κατά τα ανωτέρω, η όλη αυτή νομοθετική παράλειψη δεν καλύπτεται επ' ουδενί από το δόγμα «αποφασίζομεν και διατάσσομεν», όπως ενήργησαν τα μέλη της επιτροπής που προέρχονται από την κυβέρνηση και το ΚΙΝ.ΑΛΛ. Η αποβολή του σ. Πολάκη και του σ. Τζανακόπουλου έγινε για ευνόητους πολιτικούς λόγους και πιο απλά για να τους αποτρέψουν από την ενδελεχή έρευνα της όλης υπόθεσης.

Όσον αφορά δε τη γνωμοδότηση της Επιστημονικής Επιτροπής της Βουλής, που απάντησε το 2010 σε αντίστοιχα ερωτήματα που είχαν δημιουργηθεί για την υπόθεση του Βατοπεδίου, θεωρώ ότι ορθώς απάντησε στα υποβληθέντα σε αυτήν ερωτήματα πλην των ερωτημάτων που δεν της υποβλήθηκαν ποτέ, δηλαδή ποιος προτείνει την ένσταση εξαιρέσεως και ποιο όργανο αποφασίζει επί της ενστάσεως αυτής. Ήταν όμως ελλιπέστατη, γιατί τα πιο πάνω ερωτήματα έπρεπε να απαντηθούν ως εύλογη συνέχεια των υποβληθέντων σε αυτήν και απαντηθέντων ερωτημάτων.

Μην την κραδαίνουν λοιπόν τη γνωμοδότηση αυτή οι βουλευτές της Ν.Δ. ως μέγα εύρημα, γιατί δεν έχει καμία σχέση με όσα πιο πάνω καταγράφω. Συμπερασματικά, η γνωμοδότηση αυτή θα ήταν επιστημονικώς πλήρης μόνον αν απαντούσε συνολικά και στα ερωτήματα που πιο πάνω καταγράφονται.

Κατά συνέπεια, η απόφαση εξαίρεσης Τζανακόπουλου και Πολάκη αποτελεί κοινοβουλευτικό και δικονομικό πραξικόπημα, καταστρατηγεί τις διατάξεις του συντάγματος και του Κανονισμού της Βουλής και κανένα αποτέλεσμα, ως εκ τούτου, δεν επιφέρει. Είναι, τέλος, κατά τη γνώμη μου, παντελώς άκυρη, για να μην πω ανυπόστατη.

* Ο Αλέξανδρος Αυλωνίτης είναι βουλευτής Κέρκυρας του ΣΥΡΙΖΑ

αυγη