Ποιος είναι ο παιδαγωγικός στόχος των SMS;

«Ο πολίτης αποκλεισμένος μέσα στο σπίτι του είναι πειθαρχημένος, δαμασμένος, αδύναμος, κανονικοποιημένος και καταναλωτικά προγραμματισμένος»

του Στράτη Ελισσαίου

«Σε τι μας εκπαιδεύουν;»  

Ίσως ήταν η πιο ήπια αντίδραση και εύλογη απορία για την δήλωση του υπουργού περί παιδαγωγικής χρήσης των SMS. Είναι αναγκαία η διερεύνηση, καθώς δεν είναι ξεκάθαρος ο σκοπός της διαπαιδαγώγησης.

Αυτό που φόβιζε πάντα τις συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις ήταν η έκθεση και η παρουσία των ανθρώπων στο δημόσιο πεδίο.  Ο φόβος αυτός υπήρχε από την εποχή που ο προτεσταντισμός με κυρίαρχες αρχές του την σκληρή εργασία και τον ατομικισμό, τέθηκε στην υπηρεσία της καπιταλιστικής προόδου, συνεχίστηκε με την Θάτσερ να δηλώνει «δεν υπάρχει κοινωνία υπάρχει το άτομο και η οικογένεια» και έφτασε έως σήμερα.

Οι πολίτες καθώς διασχίζουν το κατώφλι του σπιτιού τους και ορμούν στον δημόσιο χώρο, ενδύονται τον πολιτικό τους χαρακτήρα και συναντώνται με την ετερότητα, επικοινωνώντας ιδέες και δράσεις. Αυτή η απρόβλεπτη συνάντηση απειλεί την κανονικοποίηση και συστηματοποίηση του κοινού χώρου αφήνοντας πολιτικές και κοινωνικές δράσεις εκτός ελέγχου.

Αντίθετα, ο πολίτης αποκλεισμένος μέσα στο σπίτι του είναι πειθαρχημένος, δαμασμένος, αδύναμος, κανονικοποιημένος και καταναλωτικά προγραμματισμένος. 

Είναι αναμφισβήτητη η δύναμη διάρρηξης αυτού του εγκλωβισμού από τα social media.

Όμως, τα συμβατικά συστημικά ΜΜΕ κατορθώνουν να έχουν υπό καθοδηγούμενη διαχείριση το κοινό τους, όσο αυτό παραμένει φυλακισμένο στην μιζέρια της καθημερινότητας. Παραμένει έτσι, μακριά από την πραγματική δύναμη της καθημερινής κοινωνικής ζωής, που εδράζεται στην δημιουργική ανταλλαγή ιδεών, στο κτίσιμο ποικίλων σχέσεων, στην συμμετοχή σε αγώνες και διεκδικήσεις.

Το φαντασιακό όνειρο κάθε κυριαρχικής εξουσίας είναι μία ουτοπικά τέλεια κυβερνώμενη πόλη, με την επιβολή μηχανισμών κανονικοποίησης του δημόσιου βίου.
Ίσως τελικά, η απάντηση στο ερώτημα «σε τι μας εκπαιδεύουν» βρίσκεται κρυμμένη σε αυτό το όνειρο.

Η παιδαγωγική χρήση των SMS φαίνεται να έχει σαν στόχο την πραγματοποίηση αυτής της φαντασίωσης, την εκπαίδευση δηλαδή των πολιτών στην αποδοχή του ελέγχου της κοινωνικής τους ζωής κάτι που μέχρι τώρα ήταν αδιανόητο.

Μέσα στην πανδημία όπου η διακυβέρνηση ασκείται με την επιβολή μιας κατάστασης εξαίρεσης, αυξάνονται οι προσδοκίες επιτυχίας των μηχανισμών εξουσίας να εκπαιδεύσουν τους πολίτες να ζουν στην νέα κανονικότητα. Να γίνουν δηλαδή μία απόλυτα προγραμματισμένη συλλογική οντότητα, υποταγμένη στην επιβαλλόμενη καταστατικοποίηση.

Τέτοιες κανονικοποιήσεις σταδιακά εισάγονται στο θεσμικό πλαίσιο μέσα από διατάξεις και νόμους.  Και φυσικά ο  έλεγχος της πειθαρχικής εξουσίας και ασφάλειας, είναι σε πλήρη ανάπτυξη και δράση, πολλές φορές βιαίως, ώστε να εξασφαλίσει την υποταγή στους νέους κανόνες.

Η εξέλιξη βέβαια δεν είναι προδιαγραμμένη, παρόλο που αφθονούν τα τεχνολογικά υπερόπλα που μπορούν να υποστηρίξουν νέους μηχανισμούς εξουσίας. Η επιβολή συμπεριφοράς στην  δημόσια ζωή, υπαγόμενης σε πλήρη κυριαρχικό έλεγχο, είναι προς το παρόν ουτοπική επιθυμία.

Η κοινωνική έκφραση και δράση είναι πολλές φορές απρόβλεπτα ανατρεπτική και απειλητική και μπορεί να αποδομήσει τους σχεδιασμούς της κυρίαρχης εξουσίας.

Χρήση εννοιών από τους:
M. Foucault, W. Benjamin, H. Lefebvre, S. Stavrides, G. Agamben

κουτι πανδωρας