ΚΥΠΡΟΣ: O Αττίλας 3 έχει πρόσωπο…Τραπεζίτη !!! (ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ)

Του Κώστα Βαξεβάνη από το HOT DOC


Γιατί κατέρρευσε η Κύπρος; Το επόμενο διάστημα τα ΜΜΕ στην Ελλάδα και τη Μεγαλόνησο θα ανακαλύψουν διάφορες εκδοχές ευθυνών. Θα εμφανιστούν διάφορες αποκαλύψεις περί διαφθοράς, θα καταδειχθεί η Κύπρος ως χώρα του μαύρου χρήματος και θα αποδοθούν ευθύνες αορίστως σε ένα σύστημα πολιτικών που από κοινού έφταιξαν. Η διαφθορά προφανώς και υπάρχει στην Κύπρο, όπως και στην Ελλάδα, αλλά καλό θα είναι κάθε φορά να της δίνουμε όνομα και διεύθυνση. Το μαύρο χρήμα, ναι, καλύπτει μεγάλο μέρος της κυπριακής οικονομίας, αλλά αν απ” το μαύρο χρήμα κατέπεφταν οι οικονομίες, τότε σήμερα η…Ελβετία θα έπρεπε να έχει σβηστεί απ” τον χάρτη. Όσο για τους πολιτικούς, είναι υπεύθυνοι όχι γιατί είναι πολιτικοί, αλλά γιατί εφάρμοσαν (όπως και στην Ελλάδα) συγκεκριμένες πολιτικές.
Η κρίση στην Κύπρο (όπως ορθά λέει ο Γιάννης Βαρουφάκης) οφείλεται σε δύο παράγοντες. Στα κεφάλαια που εισέρρευσαν στην Κύπρο και «επένδυσαν» για να αποχωρήσουν στη συνέχεια μαζικά, και στις τράπεζες. Για τον πρώτο παράγοντα θα αποδείξει ενδεχομένως η Ιστορία εάν επρόκειτο για μια συντονισμένη προσπάθεια κάποιων που δημιούργησαν την εικόνα μιας εύρωστης Κύπρου και στη συνέχεια της τράβηξαν το χαλί κάτω απ” τα πόδια, ή για μια τάση που δημιουργήθηκε εξαιτίας της εικόνας πως κάτι θα αλλάξει στην Κύπρο και το μαύρο χρήμα δεν είναι πια ασφαλές.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να μεταφέρω μια πληροφορία που πήρα στο Λονδίνο, πως οι παράγοντες της ευρωζώνης επί μήνες μετέφραζαν εκθέσεις και έδειχναν ενδιαφέρον, αναθέτοντας δουλειές σε ελεύθερους επαγγελματίες μεταφραστές, για την αντιμετώπιση της μαύρης οικονομίας στην Κύπρο. Η διαρροή μιας τέτοιας πληροφορίας επιτούτου μπορεί να προκαλέσει μεταφορά κεφαλαίων από τις κυπριακές τράπεζες, με τον φόβο πιθανών ελέγχων στο νησί.
Ο δεύτερος παράγοντας της κρίσης είναι οι τράπεζες. Περίπου 4 δισ. ευρώ έχασαν οι κυπριακές τράπεζες από την αγορά ομολόγων του ελληνικού δημοσίου, αλλά και από το τζογάρισμα με αυτά. Ακόμη και την ώρα που ήταν γνωστό πως αυτά θα κουρευτούν και θα χάσουν την αξία τους, οι κυπριακές τράπεζες αγόραζαν, ή δεν πουλούσαν για να ξεφορτωθούν τα ομόλογα. Μια μικρή ομάδα στελεχών τραπεζών κέρδισε εκατομμύρια από τις υπηρεσίες που πρόσφερε σε κάποιους με αυτό τον τρόπο.
Η συμμετοχή όμως των κυπριακών τραπεζών στην κρίση πατάει κυρίως αλλού. Οι κυπριακές τράπεζες χρησιμοποίησαν το χρήμα των καταθετών και αργότερα του ευρωσυστήματος για να δώσουν δάνεια πολλές φορές χωρίς εγγυήσεις στην Ελλάδα. Πολλά από τα δάνεια, όπως στην περίπτωση της Λαϊκής Τράπεζας, δίνονταν για να γίνει αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της MIG, δηλαδή ομίλου επίσης συμφερόντων Βγενόπουλου. Σε όλη αυτή τη διαδικασία, οι ελεγκτικές Αρχές σε Ελλάδα και Κύπρο, οι κεντρικές τράπεζες και οι επιτροπές κεφαλαιαγοράς όχι μόνο άφηναν να εξελίσσονται τα πράγματα, δημιουργώντας αστάθεια στο τραπεζικό σύστημα, αλλά όποτε έμπαινε θέμα ελέγχου επιτίθεντο σε όποιον το έβαζε. Οι δύο κεντρικοί τραπεζίτες, Ορφανίδης στην Κύπρο και Προβόπουλος στην Ελλάδα, πολλές φορές ακόμη και εγγράφως είχαν διαβεβαιώσει πως όλα πήγαιναν «καλώς», ενώ ακόμη και στον πιο αδαή ήταν εμφανές πως η χώρα και οι τράπεζες της πήγαιναν για τον γκρεμό.
Τις ημέρες που ο Βγενόπουλος εκδιώχθηκε από τη Λαϊκή της Κύπρου μέσα σε πλήθος καταγγελιών, ο κ. Προβόπουλος κατέθετε επιστολή στον εισαγγελέα που διερευνούσε την υπόθεση Βγενόπουλου, πως η τράπεζα του ήταν εύρωστη και όσα συνέβαιναν στο εσωτερικό της ήταν σύννομα. Κατηγορούσε μάλιστα ο Προβόπουλος όσους έκαναν τις καταγγελίες (στη συγκεκριμένη περίπτωση τον πρόεδρο της Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής), πως δημιουργούν μέσω των καταγγελιών αστάθεια στο τραπεζικό σύστημα. Ένα ολόκληρο νησί χρησιμοποιήθηκε ως ταμιευτήριο χρήματος, το οποίο συνέχεια διοχετεύτηκε προς την Ελλάδα σε συγκεκριμένους επιχειρηματίες, με τη μορφή δανείων. Τα περισσότερα από τα δάνεια αυτά σήμερα δεν μπορούν να ικανοποιηθούν. Σύμφωνα με υπολογισμούς των στελεχών της Λαϊκής Τράπεζας, τα δάνεια των κυπριακών τραπεζών προς την Ελλάδα είναι γύρω στα 25 δισ. Οι καταθέσεις στα υποκαταστήματα των κυπριακών τραπεζών στην ελληνική επικράτεια είναι 16 δισ. Από τα δάνεια αυτά, το 30% περί που, δηλαδή 8,5 δισ., δεν θα εισπραχθεί ποτέ. Όπως είναι γνωστό, οι κυπριακές τράπεζες στην Ελλάδα περνάνε στον όμιλο Πειραιώς με αντίτιμο 524 εκατομμύρια. Δηλαδή ο όμιλος Σάλλα παίρνει 16 δισ. καταθέσεων και 16,5 δισ. δανείων που θα εισπραχθούν έναντι μόλις μισού δισ. Καθαρό κέρδος 32 δισ. Αυτό είναι μία ακόμη πλευρά του σκανδάλου με θύμα μία ακόμη χώρα: Την Κύπρο.
Aνδρέας Βγενόττουλος Άγγελος Αθηνών, διάβολος Λευκωσίας
Ελάχιστα πρόσωπα στην Ελλάδα είχαν τα τελευταία χρόνια την προβολή του Ανδρέα Βγενόπουλου. Οι συνεντεύξεις του στα ιδιωτικά κανάλια ήταν σχεδόν μια είδηση, ακόμη και αν δεν έβγαζαν ειδήσεις. Ο άγνωστος δικηγόρος που έγινε ξαφνικά ο νούμερο ένα επιχειρηματίας της χώρας, με 54.000 εργαζόμενους στον όμιλο του, εξοικειώθηκε με τις καρέκλες στα στούντιο, αλλά και με τη δημόσια εικόνα του. Ο Βγενόπουλος δεν εμφανίστηκε ως πολυπράγμων της επιχειρηματικότητας, αλλά του συνόλου της πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Όπως ακριβώς οι ελβετικοί πολυσουγιάδες, ο Ανδρέας Βγενόπουλος διαφημιζόταν από τα κανάλια και τις εφημερίδες για την πολυχρηστικότητά του. Εξέφραζε άποψη για την πολιτική, το κατεστημένο, τα συμφέροντα που τον πολεμούν. Με μεγάλη άνεση είναι η αλήθεια, αν και με ένα μικρό μυστικό: Οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ, που σχεδόν τον αγιογραφούσαν με τους μεγαλοδημοσιογράφους τους, είχαν πάρει μερικά δάνεια από τις τράπεζες του Βγενόπουλου.
Ο Βγενόπουλος δεν αγόραζε μετοχές στα ελληνικά media όπως ο Λαυρεντιάδης, αλλά οι τράπεζες του έδιναν δάνεια και μετοχοδάνεια. Στα υπόλοιπα μέσα ενημέρωσης που ασκούσαν κριτική, ο Ανδρέας Βγενόπουλος έκανε απλώς αγωγές και μηνύσεις. Λίγο πριν ξεσπάσει η κυπριακή κρίση, ο ηγέτης της MIG, ο άγγελος της δυναμικής επιχειρηματικότητας, έγινε έκπτωτος.
Οι τράπεζες και οι επιχειρήσεις με τις οποίες συνδέεται δεν έχουν τίποτα από το θαύμα που είχε υποσχεθεί. Σε πολλά από τα οικονομικά γραφεία της Λευκωσίας (όπου συλλέξαμε τα στοιχεία αυτής της έρευνας) ο Βγενόπουλος περιγράφεται ως ο άνθρωπος που μετέφερε την κόλαση στην Κύπρο.
Τον Ιανουάριο του 2012, στην εκπομπή «Το Κουτί της Πανδώρας», παρουσιάσαμε μια νέα έρευνα για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου. Σε αυτή την έρευνα αποδεικνυόταν από πορίσματα της Τράπεζας της Ελλάδος πως η αθωνική μονή είχε πάρει από την τράπεζα Marfin δάνειο ύψους 156,9 εκατομμυρίων ευρώ. Τα δάνεια αυτά ήταν χωρίς εγγυήσεις για το σύνολο τους. Η Marfin δανειοδοτούσε κάποιες offshore εταιρίες του Βατοπεδίου, το οποίο πήρε τα δάνεια και με το μεγαλύτερο ποσό από αυτά αγόρασε μετοχές εταιριών του ομίλου MIG. Του ομίλου δηλαδή που εκ των πραγμάτων συνδεόταν με την τράπεζα που έδινε τα δάνεια. Πρακτικά αυτό φαινόταν ως μια σκανδαλώδης διαδικασία (στη συνέχεια υπάρχουν όλες οι λεπτομέρειες για τα άγια και αμαρτωλά δάνεια), για την οποία ζητήσαμε την απάντηση της Marfin και του ομίλου, του οποίου επικεφαλής ήταν ο Βγενόπουλος. Ο Ανδρέας Βγενόπουλος δέχτηκε να κάνουμε μια συνάντηση στην οποία ανεπίσημα θα μας εξηγούσε μερικά πράγματα.
Η συνάντηση έγινε στα γραφεία της MIG στη Νέα Ερυθραία και ήταν πραγματικά μια εμπειρία. Ο Ανδρέας Βγενόπουλος εμφανίστηκε σε ένα τεράστιο γραφείο με την άνεση ανθρώπου που συναναστρέφεται συχνά δημοσιογράφους. Κρατούσε στο χέρι ένα σβησμένο πούρο και είχε τυλιγμένη ανάμεσα στα δάχτυλα του μια χρυσή αλυσίδα. Χαιρέτησε με χειραψία και σηκώνοντας το δάχτυλο μού είπε, σαν να ήθελε να είναι ξεκάθαρος από την αρχή, «μ” αρέσουν αυτά που κάνεις, αλλά δεν μ” αρέσουν αυτά που λες και γράφεις». Εντελώς αυθόρμητα του απάντησα με αυτό που πίστευα γι” αυτόν: «Κύριε Βγενόπουλε, εμένα αντιθέτως μ” αρέσουν αυτά που λέτε στις τηλεοράσεις, αλλά δεν μ” αρέσουν καθόλου αυτά που κάνετε».
Αποδέχτηκε την απάντηση μου ως χιούμορ και ξεκινήσαμε την κουβέντα γι” αυτό που κατά την ερευνά μας αποτελούσε εμπλοκή του στο σκάνδαλο Βατοπεδίου. Δεν έχει σημασία αυτή η κουβέντα, όχι μόνο γιατί ήταν off the record, αλλά γιατί επί της ουσίας δεν έδωσε απαντήσεις στα ερωτήματα που θέσαμε. Ο Ανδρέας Βγενόπουλος δεν δέχτηκε να δώσει επίσημες απαντήσεις. Η έρευνα μας δημοσιοποιήθηκε και δύο χρόνια αργότερα ο Βγενόπουλος και ο όμιλος του έστειλαν μια αγωγή με την οποία μας ζητούσαν ένα εκατομμύριο για συκοφαντική δυσφήμηση. Ήταν η εποχή που οι Κύπριοι είχαν εκδιώξει τον Βγενόπουλο, από την Marfin μετονομάζοντας και πάλι την τράπεζα σε Λαϊκή, κι εμείς είχαμε ταξιδέψει ως την Κύπρο για να ερευνήσουμε τα έργα και τις ημέρες του.
Στο θησαυροφυλάκιο της Λαϊκής
Λίγες ώρες μετά την απόφαση του Eurogroup για κούρεμα στις καταθέσεις των κυπριακών τραπεζών ένα αυτοκίνητο γεμάτο έγγραφα σταμάτησε στο κτίριο της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κύπρου. Τα έγγραφα ξεφορτώθηκαν στη Βουλή και τρία στελέχη της Λαϊκής Τράπεζας Κύπρου μπήκαν στο κτίριο για να καταθέσουν στην Επιτροπή Θεσμών που διερευνά τα αίτια της κυπριακής κρίσης. Τα τρία στελέχη, στην πολύωρη κατάθεση τους, έδωσαν σημαντικές πληροφορίες για το πώς χρησιμοποιήθηκε η Λαϊκή Τράπεζα για να γίνει αφαίμαξη των καταθέσεων των Κυπρίων.
Οι βουλευτές-μέλη της Επιτροπής ζήτησαν να κατατεθούν τα έγγραφα εκείνα που αποτελούν τα αποδεικτικά στοιχεία για όσα έγιναν σε βάρος της Κύπρου και της κυπριακής οικονομίας. Τα στελέχη της τράπεζας απάντησαν πως δεν μπορούν να κάνουν κάτι τέτοιο. Τότε η Επιτροπή έδωσε εντολή για κατάσχεση των εγγράφων. Τα ντοκουμέντα μεταφέρθηκαν σε φρουρούμενη αίθουσα αυξημένης ασφάλειας για να μελετηθούν και να αξιοποιηθούν νομικά. Έξι χρόνια μετά την πανηγυρική άφιξη του Ανδρέα Βγενόπουλου στην Κύπρο, ο άλλοτε ισχυρός άντρας φαίνεται να έχει ελάχιστους συμμάχους στο νησί. Και αυτοί, όπως υποστηρίζουν πολλοί, του χρωστούν κάποια χάρη ή έστω κάποιο δάνειο με ευνοϊκούς όρους.
Το 2006 ο επικεφαλής του , Marfin Investment Group Ανδρέας Βγενόπουλος, έφτασε στην Κύπρο για μια ιστορική συμφωνία, θα αγόραζε το 22% της Λαϊκής Τράπεζας Κύπρου, το οποίο πουλούσε η αγγλική HSBC. Στην Αθήνα ο Βγενόπουλος εμφανιζόταν ως ο εκφραστής του νέου οικονομικού θαύματος και στη Λευκωσία οι κύπριοι μέτοχοι της τράπεζας δεν είχαν κανένα λόγο να μην πιστεύουν σε αυτό. Την απόφαση για να μπει ο Βγενόπουλος στο κυπριακό τερέν αρκετοί την αποδίδουν στο ιστορικό στέλεχος της τράπεζας και πρώην πρόεδρο της, Κίκη Λαζαρίδη, αλλά ο ίδιος έχει πολλές φορές αρνηθεί πως ήταν αυτός που πήγε τον Βγενόπουλο δίπλα στο θησαυροφυλάκιο της Λαϊκής.
Υπάρχουν ωστόσο δύο ιστορίες, επιμένουν να λένε οι κύπριοι τραπεζίτες, για τον Βγενόπουλο. Σύμφωνα με την πρώτη ιστορία, στην απόφαση να μπει η Marfin και το fund TOSCA με τα οποία σχετιζόταν ο Βγενόπουλος, στη Λαϊκή έπαιξε ρόλο ο πρώην πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Τάσσος Παπαδόπουλος. Κάποιοι απευθύνθηκαν στα εθνικά αντανακλαστικά του, λέγοντας του: «Πρόεδρε, είναι καλύτερα να μπουν στην τράπεζα Έλληνες, απ” το να την ελέγχουν Άγγλοι». Ο Παπαδόπουλος με το επιχείρημα αυτό συναίνεσε στην παράδοση της τράπεζας στον Βγενόπουλο.
H δεύτερη ιστορία, η οποία μάλιστα έχει πάρει διαστάσεις αστικού μύθου, θέλει τους ανθρώπους του Βγενόπουλου, μόλις έφτασαν στην τράπεζα, αντί για τα οικονομικά στοιχεία της τράπεζας να ζητούν τα οικονομικά στοιχεία και στοιχεία για τα δάνεια που είχαν οι κύπριοι δημοσιογράφοι. Αλήθεια ή ψέματα, σημασία έχει πως, όπως ακριβώς και στην Ελλάδα, έτσι και στην Κύπρο το θαύμα Βγενόπουλου ήταν ένα προσφιλές θέμα των ρεπορτάζ. Ακόμη και όταν αργότερα η τράπεζα δημιουργούσε ένα δίκτυο με υποκαταστήματα στην Ελλάδα, μέσα από τα οποία κινούσε χρήματα με φίλιες δανειοδοτήσεις, τα ΜΜΕ στην Κύπρο ενέτασσαν τις κινήσεις αυτές στη «ραγδαία ανάπτυξη του χρηματοοικονομικού θαύματος».
Το κόλπο με τα υποκαταστήματα
Το 2007 από τη Λαϊκή Τράπεζα Κύπρου απομακρύνθηκε όλη η ομάδα του ιστορικού διοικητικού συμβουλίου της. Ο Βγενόπουλος, συμμαχώντας με έναν κύπριο μέτοχο, κατάφερε να επιβάλει σταδιακά την εξαγορά από τη Λαϊκή της Marfin Εγνατίας. Οι Κύπριοι ανεβάζουν το κόστος αυτής της εξαγοράς πάνω από το 1 δισ., στο οποίο συμπεριλαμβανόταν και ένα ποσό για Premium στην τράπεζα. «Αγοράσαμε μια τελειωμένη τράπεζα σαν να αγοράζαμε τη μεγαλύτερη της Ελλάδας», σχολιάζει σήμερα τότε στέλεχος της Λαϊκής Τράπεζας. Η εξαγορά της Marfin Εγνατία ήταν το αντικείμενο σύγκρουσης του Βγενόπουλου με τα έως τότε στελέχη της Λαϊκής. Όπως υποστηρίζουν δύο στελέχη της τράπεζας, μιλώντας στο Hot Doc: «Ζητήσαμε να γίνει έρευνα για τη βιωσιμότητα της τράπεζας που θα αγοράζαμε. Ο Βγενόπουλος αρνήθηκε να γίνει έρευνα. Είπε μάλιστα, “μόνο αν την κάνουν δικοί μου άνθρωποι. Δεν μπορώ να ανεχθώ οποιονδήποτε να κάνει έρευνα’». Η επιλογή της εξαγοράς της νέας τράπεζας συνοδεύτηκε από την αλλαγή του ΔΣ της Λαϊκής.
Λίγο αργότερα, η Marfin Εγνατία, από θυγατρική τράπεζα μετατρέπεται σε τράπεζα με υποκαταστήματα της Marfin Popular Bank. Αυτή η μικρή λεπτομέρεια κάνει τη διαφορά στη διακίνηση του χρήματος. Η διεθνής πρακτική θέλει τα τραπεζικά υποκαταστήματα σε χώρες του εξωτερικού να είναι θυγατρικές της τράπεζας για λόγους εταιρικής ασφάλειας. Έτσι, αρνητικές εξελίξεις στη χώρα όπου υπάρχουν οι θυγατρικές δεν συμπαρασύρουν τη μητρική τράπεζα. Επίσης, η διεθνής τάση είναι να μπαίνει όριο διακίνησης κεφαλαίων από τη μητρική τράπεζα προς τις θυγατρικές. Η δημιουργία υποκαταστημάτων αντί θυγατρικών στην Ελλάδα έδινε τη δυνατότητα για την κίνηση κεφαλαίων από την Κύπρο προς την Ελλάδα, προκειμένου να δοθούν δάνεια προερχόμενα από το ελληνικό τμήμα.
«Ουσιαστικά αυτό που γινόταν ήταν να δημιουργηθεί μια βιομηχανία εξαγωγής χρήματος από μια χώρα για εξυπηρέτηση άλλης χώρας, της Ελλάδας», λέει στέλεχος της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου.
Στον δρόμο Βγενόπουλου και η Κύπρου
Ένα μόλις μήνα μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, όταν χτυπά το καμπανάκι για το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, η άλλη μεγάλη τράπεζα στη Μεγαλόνησο, η Κύπρου, κινείται στα βήματα Βγενόπουλου. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου δίνει άδεια για να αγοράσει η Τράπεζα Κύπρου τη ρωσική τράπεζα UNIASTRIUM έναντι 370 εκατομμυρίων.
Μερικούς μήνες αργότερα αγοράζει και το 10% της ρουμανικής Nanca Transilvania. Είναι η εποχή που οι μεγάλες τράπεζες σε όλο τον κόσμο μειώνουν τον όγκο τους. Η Κύπρου όμως επεκτείνεται. Από το 2009 έως το 2011, όταν η ελληνική κρίση κορυφώνεται, ανοίγει 47 νέα υποκαταστήματα στην Ελλάδα. Τα υποκαταστήματα βέβαια δανειοδοτούν έλληνες πελάτες. Όπως έχει πλέον αποκαλυφθεί, η Κύπρου αγοράζει τη ρουμανική τράπεζα τον Δεκέμβριο του 2009, αλλά οι υπάλληλοι της από τον Μάρτιο ακόμη αγόραζαν μετοχές, αποκομίζοντας κέρδη πάνω από 15 εκατομμύρια ευρώ. Η υπόθεση αυτή είναι σε έρευνα από τη ρουμανική δικαιοσύνη, η οποία έχει ασκήσει διώξεις.
Αυτό που οι κυπριακές εφημερίδες περιέγραφαν ως οικονομικό, τραπεζικό θαύμα, δεν ήταν τελικά τίποτε άλλο από ένας τρόπος συσσώρευσης χρήματος έξω από την Κύπρο, που προσέφερε δάνεια με ευνοϊκούς όρους σε συγκεκριμένες ομάδες επιχειρηματιών και κέρδη σε όσους ήταν χειριστές ή διαμορφωτές της τραπεζικής πολιτικής. Όλα αυτά με τη σύμφωνη γνώμη της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, η οποία, όπως και η Τράπεζα της Ελλάδος, δεν έπαιξε ποτέ ένα ρόλο θεσμικού ελέγχου, αλλά δικαιολόγησης και κάλυψης των επιλογών των τραπεζιτών, μέσα από εφεύρεση τεχνικών, εξειδικευμένων επιχειρημάτων.
Αν βέβαια αυτά τα επιχειρήματα περί ευρωστίας και καλής λειτουργίας των τραπεζών ήταν αληθινά, η Κύπρος δεν θα κατέρρεε σήμερα
Δάνεια σχεδόν όσο τα ΑΕΠ
Σύμφωνα με όσα έχουν κατατεθεί στην Επιτροπή θεσμών της κυπριακής Βουλής, κατά τη διάρκεια ελέγχου της Λαϊκής Τράπεζας από την ομάδα Βγενόπουλου, η τράπεζα χρησιμοποιήθηκε για δανειοδοτήσεις στην Ελλάδα. Αυτό φαίνεται από το ισοζύγιο δανείων-καταθέσεων μετά το 2006. Τα δάνεια το 2006 (προ Βγενόπουλου) ήταν 6,3 δισ. Το 2008 τα δάνεια ήταν αξίας 12,5 δισ, ενώ οι καταθέσεις 11,6 δισ. Το 2010 τα δάνεια ήταν 11,8 δισ., ενώ οι καταθέσεις μόλις 6,8 δισ. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου όχι μόνο δεν πήρε μέτρα, αλλά η δανειοδότηση εξασφαλίστηκε και με την προσφυγή στο Ευρωσύστημα (Emergency Liquidit). Σήμερα, η υποχρέωση της Λαϊκής Τράπεζας στο ELA είναι 9,4 δισ. Και το ερώτημα είναι γιατί αυτά τα δισεκατομμύρια πρέπει να τα πληρώσουν οι Κύπριοι, αφού είναι ποσά που χειρίστηκαν και διέθεσαν οι τραπεζίτες; Το επιχείρημα είναι πως πρέπει να εξασφαλιστεί η ευστάθεια των τραπεζών. Η οποία, όμως, ήταν υποτίθεται εξασφαλισμένη με τις κινήσεις που οι τράπεζες έκαναν στο παρελθόν, υπό την εποπτεία της Κεντρικής Τράπεζας.Η Λαϊκή εκτιμά πως αυτή τη στιγμή από τα δάνεια που έχουν δοθεί στην Ελλάδα πάνω από 3,5 δισεκατομμύρια είναι απίθανο να εισπραχθούν, αφού είναι δάνεια «ειδικών χαρακτηριστικών». Δηλαδή ανήκουν σε προβληματικά χαρτοφυλάκια που έχουν είτε χαμηλή τιμολόγηση είτε χαμηλές εισπράξεις είτε μη ικανοποιητικές εξασφαλίσεις είτε μεγάλη συγκέντρωση κινδύνου. Ο Ανδρέας Βγενόπουλος, στις λίγες πλέον τηλεοπτικές του εμφανίσεις, έχει αρνηθεί πως σβήστηκαν δάνεια, αλλά αυτός είναι ένας αδόκιμος όρος. Το σβήσιμο των δανείων προκύπτει από τη μη ικανοποίηση τους και όχι από κάποια απόφαση της τράπεζας να τα σβήσει.
Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΩΝ
Τον Μάιο του 2007 ο επιχειρηματίας Σ.Δ., καταθέτης στην τράπεζα Marfin Εγνατία, έλαβε ένα τηλεφώνημα το οποίο στην αρχή θεώρησε ως φάρσα. Στην άλλη άκρη της γραμμής μια κυρία των διαβεβαίωνε πως «είχε επιλεγεί από τον Ανδρέα Βγενόπουλο να πάρει μέρος στην πραγματοποίηση του ονείρου του για τον μεγαλύτερο επιχειρηματικό κολοσσό της χώρας, την MIG». Ο επιχειρηματίας κατάλαβε πως δεν πρόκειται για φάρσα όταν η «φωνή» έδειξε να γνωρίζει πως έχει 250.000 ευρώ στην τράπεζα και του πρότεινε αυτό που έπρεπε, να δεχθεί να πάρει ένα ευνοϊκό δάνειο 250.000 από την τράπεζα του Βγενόπουλου.
Με το σύνολο των 500.000 θα έπαιρνε μέρος στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΜIG χωρίς καμία υποχρέωση, αφού θα έβαζε ως εγγύηση τις ίδιες τις μετοχές. Η μετοχή της ΜIG εκείνη την περίοδο είχε τιμή 6,7 ευρώ. Σήμερα πιάνει μετά βίας τα 0,30 του ευρώ. Ο Σ.Δ. έχασε τις 250.000 ευρώ που είχε στην τράπεζα και χρωστάει ακόμη 250.000 από το δάνειο που πείστηκε να πάρει, γιατί όπως έλεγε η «φωνή» επένδυε σε «ένα οικονομικό τέρας και ο Βγενόπουλος δεν κάνει ποτέ λάθος».
Ο επιχειρηματίας δεν μπορούσε καν να πουλήσει τις μετοχές για να γλιτώσει χρήματα από την κατρακύλα της μετοχής, γιατί απλώς ήταν ενεχυριασμένες στην τράπεζα. Το 2007 ο Ανδρέας Βγενόπουλος διαφήμιζε πραγματικά τη δημιουργία ενός οικονομικού επιχειρηματικού τέρατος μέσα από την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου του ομίλου ΜIG. Οι επενδυτές θα προσέφεραν 5,2 δισεκατομμύρια για να δημιουργήσουν αυτή την επιχείρηση και μαζί το διαφημισμένο όνειρο του Βγενόπουλου. Αυτοί που διαφήμιζαν το όνειρο Βγενόπουλου ήταν εκδότες, που και οι ίδιοι ήταν μέτοχοι στο εγχείρημα χωρίς να καταβάλουν κεφάλαια. Παίρνοντας απλώς μετοχοδάνεια με εγγύηση τις μετοχές.
Το Βατοπέδι ήταν το Βατερλώ
Το όνειρο του Βγενόπουλου, όποιο και αν ήταν τελικά αυτό, ίσως να γινόταν πραγματικότητα, αν δεν αποκαλυπτόταν το σκάνδαλο του Βατοπεδίου. Ο ίδιος το περιγράφει ως το όνειρο για τη δημιουργία ενός ελληνικού επιχειρηματικού κολοσσού.
Υπάρχουν ωστόσο αρκετοί που υποστηρίζουν πως το όνειρο του Βγενόπουλου ήταν να εφαρμόσει κάποια πολιτικά σχέδια που είχαν τον ίδιο στο επίκεντρο. Ήθελε, λένε, να δημιουργήσει ένα οικονομικά ισχυρό Άγιο Όρος με την ηγεμονία του Βατοπεδίου, κάτι σαν ορθόδοξο Βατικανό, που θα άνοιγε τον δρόμο για την πολιτική του ηγεμονία. Για το εγχείρημα δεν χρειαζόταν να έχεις λεφτά, αλλά να εξασφαλίζεις λεφτά. Τα σενάρια αυτά διέψευσε ο ίδιος ο Βγενόπουλος στη μοναδική μας συνάντηση, πριν από δύο χρόνια. Αλλά δεν μπορεί να διαψεύσει τη σχέση με το Βατοπέδι.
Αν δεν υπήρχε ο Βγενόπουλος και η τράπεζα του, ίσως να μην υπήρχε σκάνδαλο Βατοπεδίου. Όταν αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο, ξεκίνησε από δύο Επιτροπές της Βουλής η διερεύνηση των οικονομικών παραμέτρων του. Το άνοιγμα των τραπεζικών λογαριασμών και ο έλεγχος των συναλλαγών εμφάνιζε πως το Βατοπέδι, μέσα από τις offshore εταιρίες που είχε δημιουργήσει, δανειοδοτήθηκε με 156,9 εκατομμύρια ευρώ από την τράπεζα Marfin. Το εντυπωσιακό δεν είναι πως ένα μοναστήρι δανειοδοτήθηκε ως η μεγαλύτερη πετρελαϊκή επιχείρηση της Ελλάδας, αλλά το τι έγιναν τα δάνεια. Τα 115 εκατομμύρια από αυτά δίνονται για να πάρει το Βατοπέδι μέρος στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της MIG. Εγγύηση είναι οι ίδιες οι μετοχές. Δηλαδή οι τράπεζες στις οποίες ο Βγενόπουλος και ο όμιλος MIGέχουν κυριαρχικό ρόλο και συνδέονται μαζί τους δανειοδοτούν τη μονή για να αγοράσει μετοχές.
Είναι προφανές πως η διαδικασία αυτή, πέρα από όλα τα άλλα, δημιουργεί την εντύπωση πως μια επιχείρηση, εν προκειμένω η MIG, παρουσιάζει ευρωστία και κεφάλαια, ενώ αυτά προέρχονται από συνδεδεμένες επιχειρήσεις. Το Βατοπέδι αγόρασε με αυτόν τον τρόπο μετοχές της MIG, του ΥΓΕΙΑ, της Marfin Populer Bank της VIVARTIA, της Singular Logic, του ΟΤΕ. Η έρευνα για τις παράπλευρες οικονομικές δραστηριότητες του Βατοπεδίου αποκάλυψε πως πάνω από 200 φυσικά πρόσωπα και εταιρίες πήραν δάνεια 801 εκατομμυρίων ευρώ από τη Marfin για να κάνουν αύξηση μετοχικού κεφαλαίου στη ΜIG. Δηλαδή το 15,4% της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου των 5,2 δισ. έγινε με αυτό τον τρόπο, ενώ το ποσό που δόθηκε για δάνεια αντιπροσωπεύει το 103% της συνολικής καθαρής θέσης της τράπεζας.
Σύμφωνα με πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος, το οποίο απαίτησε Επιτροπή της Βουλής (και όχι η ίδια η τράπεζα), αποκαλύπτεται πως συνολικά για δάνεια αγοράς μετοχών δόθηκαν από την Marfin 1,3 δισ. έως το 2008, ποσό που αντιπροσωπεύει το 130% των κεφαλαίων της τράπεζας. Το ίδιο πόρισμα επισημαίνει πως ακόμη 1,8 δισ. δόθηκαν από τη Μarfin σε ομίλους που αποτελούσαν συνδεδεμένα μέρη με τον όμιλο MIG (Vivartia, ΥΓΕΙΑ, όμιλος Κούμπα, όμιλος Βενιάμη, όμιλος Φράγκου κλπ.). Τα περισσότερα από τα δάνεια αυτά είχαν χαμηλή τιμολόγηση, μεγάλη διάρκεια αποπληρωμής και στις περισσότερες περιπτώσεις η αποπληρωμή γινόταν στη λήξη τους. Δηλαδή ο δανειοδοτούμενος πλήρωνε μόνο τους τόκους. Τα περισσότερα από τα δάνεια αυτά είναι πλέον κόκκινα, μη εξυπηρετούμενα. Οι δανειολήπτες αγόρασαν μετοχή με 6,7 ευρώ, ενώ η μετοχή σήμερα είναι κοντά στα 30 λεπτά. Το βάρος αυτής της πολιτικής δανειοδότησης μεταφέρθηκε στην οικονομία της Κύπρου, η οποία κλήθηκε να πληρώσει τις τράπεζες.
Άγιες μπίζνες με διαβολικές συμφωνίες
Ο χώρος των μοναστηριών, απ” ό,τι φαίνεται, ήταν ένας προνομιακός χώρος για δημιουργία «επιχειρηματικότητας» στο όνειρο Βγενόπουλου. Εκτός από το Βατοπέδι, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο δανειοδοτήθηκαν δύο ακόμη μονές. Η δανειοδότηση έχει στοιχεία που πρέπει να αποτελέσουν θέμα δικαστικής έρευνας για την τράπεζα, καθώς και για την Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά έως τώρα η τράπεζα μένει στο απυρόβλητο από τις ελληνικές Αρχές
Τον Φεβρουάριο του 2007 ο δικηγόρος Παναγιώτης Κατσαδούρης ίδρυσε μαζί με μοναχούς που δρούσαν στο όνομα του ησυχαστηρίου ΕΜΜΑΟΥΣ μια λιβεριανή offshore εταιρία, την ELLOPIA MARITIME SA. Αυτή η offshore παίρνει δύο δάνεια 60 εκατομμυρίων ευρώ από την Μarfin και τη θυγατρική της Επενδυτική Τράπεζα της Ελλάδας. Ως εγγύηση μπήκαν ακίνητα, αλλά οι όροι του δανείου είναι πρωτοφανείς. Για το ένα δάνειο δίνεται χρόνος αποπληρωμής 40 έτη, με πενταετή περίοδο χάριτος και τριμηνιαίες δόσεις για την υπόλοιπη περίοδο. Στο άλλο δάνειο (επενδυτικό) η πληρωμή ορίζεται να γίνει εφάπαξ στη λήξη. Δηλαδή σε 40 χρόνια. Είναι άξιο απορίας πώς μια offshore εταιρία που μόλις δημιουργήθηκε παίρνει 60 εκατομμύρια από μια τράπεζα με τέτοιους όρους. Οι μοναχές του ησυχαστηρίου έχουν καταθέσει πως δεν γνώριζαν για τη δημιουργία της offshore και πως αυτή προέκυψε αφού εξαπατήθηκαν. Πώς επομένως οι τράπεζες χορήγησαν αυτά τα δάνεια;
Η ιερά μονή Σίμωνος Πέτρας πήρε συνολικά 83,3 εκατομμύρια ευρώ από τη Marfin και την Επενδυτική Τράπεζα. Ένα μέρος του δανείου δόθηκε για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της MIG. Είναι εντυπωσιακό πως η τράπεζα ενέκρινε στη μονή δάνειο 40 εκατομμυρίων με επιτόκιο 1% για επένδυση στο προϊόν Chooser Deposit, το οποίο στοχεύει στην επίτευξη κέρδους από τις μεταβολές στις ισοτιμίες νομισμάτων. Η αποπληρωμή όλων αυτών των δανείων δεν στηριζόταν σε μια λογική τραπεζική εξέλιξη, αλλά μάλλον σε ένα «έχει ο Θεός». Αλλά απ” ό,τι αποδείχτηκε ο Θεός δεν συνέβαλε στην αποπληρωμή. Αντίθετα το σύστημα κατέρρευσε, και εδώ και ημέρες καταρρέει η Κύπρος.
Παρανομίες και συγκάλυψη
Η διεθνής τραπεζική τακτική επιτρέπει τη χορήγηση δανείων για αγορά μετοχών με εγγύηση τις ίδιες τις μετοχές. Υπάρχουν όμως δύο προϋποθέσεις. Αν μετά τη χορήγηση του δανείου οι μετοχές χάσουν την αξία τους, καλείται ο δανειολήπτης να καλύψει τη διαφορά. Επίσης όταν αυτή η διαδικασία αφορά εταιρίες που έχουν διασύνδεση μεταξύ τους, όπως οι Marfin Εγνατία και MIG, με βάση τις διατάξεις ΠΔ/ΤΕ 2587-20-08-2007 (Κεφ. Γ, παρ. ζ), τα ποσά που δίνονται ως δάνεια αφαιρούνται από τα ίδια κεφάλαια του πιστωτικού ιδρύματος. Διαφορετικά το τραπεζικό σύστημα θα ήταν ένα αχυροδημιούργημα όπου ο καθένας από τη μια τσέπη θα έβαζε στην άλλη και αντίστροφα, εμφανίζοντας περιουσία που δεν έχει. Καμία από τις δύο προϋποθέσεις δεν τηρήθηκε. Η Τράπεζα της Ελλάδος και η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, αντί να ελέγξουν το εμφανώς τρύπιο σύστημα, έδιναν διαβεβαιώσεις καλής λειτουργίας. Η τελευταία ήταν πριν μερικούς μήνες στον εισαγγελέα, με σκοπό να απαλλάξουν τον Βγενόπουλο από τις ευθύνες. Η κατάρρευση ολόκληρης της Κύπρου ήταν μια τραγική διάψευση τους, που ωστόσο έρχεται μαζί με την καταστροφή μιας χώρας που δεν έφταιξε.
Η δανειοδότηση από την τράπεζα Marfin εταιριών που είναι συνδεδεμένες μαζί της, με μεγάλα μάλιστα ποσά, διαμόρφωνε συνθήκες μεγάλου πιστωτικού κινδύνου. Ο κίνδυνος αυτός πια είναι εμφανής, αφού η κατάρρευση των επιχειρήσεων που θα αποτελούσαν τον οικονομικό κολοσσό έχει συμπαρασύρει την τράπεζα και η τράπεζα με τη σειρά της ολόκληρη την Κύπρο. Η αξία των μετοχών της MIG έχει απομειωθεί, και οι επενδυτές ζούσαν τη διαδικασία παρακολούθησης απώλειας των χρημάτων τους χωρίς να μπορούν να κάνουν τίποτα. Ούτε καν να πουλήσουν μετοχές για να γλιτώσουν τμήμα της απώλειας, αφού οι μετοχές ήταν ενέχυρο στην τράπεζα.
Στον κύκλο των χαμένων επενδυτών συναντά σήμερα κάποιος μεγάλα ονόματα της επιχειρηματικότητας. Κάποιοι από αυτούς είναι φίλοι, επιχειρηματικοί εταίροι ή γνωστοί του Βγενόπουλου. Εφοπλιστές όπως ο Τσάκος, ο Βενιάμης, ο Μαρινάκης, ο Φράγκος, ο Ζολώτας και άλλοι πήραν δάνεια δεκάδων εκατομμυρίων με εγγύηση τις ίδιες τις μετοχές της MIG. Αν το εγχείρημα είχε πετύχει, θα ήταν σήμερα ακόμη πιο πλούσιοι. Η αποτυχία έχει φέρει τους περισσότερους σε αντιπαράθεση αλλά και δικαστική εμπλοκή με τον Βγενόπουλο και τη MIG. Όπως και να έχει όμως, πληρώνουν μια επιχειρηματική επιλογή τους. Εν αντιθέσει με τους Κύπριους που δεν έκαναν καμιά, ώστε να πληρώνουν τα σπασμένα των τραπεζών.
ΑΥΤΟΣ, Η MIG ΚΑΙ ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Όταν ο Ανδρέας Βγενόπουλος περπατούσε στην πλατεία Συντάγματος στα μέσα της δεκαετίας του ’90, οι μόνοι που τον χαιρετούσαν ήταν οι γνωστοί και οι φίλοι του. Οι υπόλοιποι δεν του έσφιγγαν το χέρι, όχι γιατί τον αντιπαθούσαν, αλλά γιατί απλούστατα δεν τον αναγνώριζαν. Μέχρι πριν από 15 χρόνια ο πολυσχιδής σήμερα επιχειρηματίας με τις αμφιλεγόμενες δραστηριότητες ήταν ένας άγνωστος στο ευρύ κοινό δικηγόρος. Ακόμα και σήμερα, όμως, παραμένει μυστήριο το πώς μέσα στα επόμενα χρόνια κατάφερε να θεωρείται από τους αυλοκόλακες ορισμένων μέσων ενημέρωσης ως ένας από τους πιο επιτυχημένους επιχειρηματίες στην Ελλάδα, ο οποίος μάλιστα θα μπορούσε να μεταπηδήσει στην πολιτική και να εξελιχθεί στον Έλληνα Σίλβιο Μπερλουσκόνι, μια χρυσή εφεδρεία δηλαδή ενός καταρρέοντος συστήματος. Ύστερα, ωστόσο, από την εμπλοκή του ονόματος του σε μια σειρά σκοτεινών υποθέσεων που έχουν απασχολήσει και τη Δικαιοσύνη, ο 60χρονος κ. Βγενόπουλος αντιμετωπίζεται πλέον από πολλούς ως ένας Γιώργος Κοσκωτάς της νέας χιλιετίας.
Εχει περάσει ανεπιστρεπτί η εποχή που ο Μr MIG, όπως είναι επίσης γνωστός, συγκέντρωνε υψηλά ποσοστά αποδοχής από την κοινή γνώμη. Μεταξύ άλλων, ο θάνατος δύο εργαζομένων του υποκαταστήματος της Marfin στην οδό Σταδίου τον Μάιο του 2010, οι εξελίξεις στον Παναθηναϊκό και το τελευταίο διάστημα στην Κύπρο έχουν αναγκάσει τον πάλαι ποτέ επιθετικό ξιφομάχο του «Τριφυλλιού» να έρθει σε θέση άμυνας προκειμένου να υπερασπιστεί τη στραπατσαρισμένη δημόσια εικόνα του.
Ακόμα, όμως, δεν έχει απαντηθεί από τον ίδιο η ξαφνική άνοδος του στα τέλη της δεκαετίας του ’90, η οποία δεν οφείλεται αποκλειστικά στη διαχείριση αραβικών κεφαλαίων, ούτε στις όποιες επιτυχίες του δικηγορικού του γραφείου, το οποίο ίδρυσε το 1983, διαχειρίζεται μαζί με συνεργάτες και ειδικεύεται στις ναυτικές επισφάλειες. Δεν μπορεί να εξηγηθεί, επίσης, ούτε από τη θητεία του στο γραφείο δημοσίων σχέσεων της ΠΑΕ Παναθηναϊκός, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ούτε από τη θέση του διευθυντή Ανθρώπινου Δυναμικού στη ναυτιλιακή εταιρία THENAMARIS λίγο νωρίτερα.
Το μεγάλο μπαμ
Η ξαφνική άνοδος για τον κ. Βγενόπουλο ήρθε όταν ξεκίνησε να αποκτά με τη βοήθεια οικονομικών του συμμάχων, άγνωστο ποιων ακριβώς, μειοψηφικά πακέτα σε εισηγμένες χρηματιστηριακές εταιρίες, όπως η Σοκολατοποιία Παυλίδης. Το 1998 ίδρυσε τη χρηματιστηριακή Marfin AEΠΕΥκαι το 2000 εξαγόρασε την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΧΕΠΕΥ. Το 2001, κι αφού κατόρθωσε να αντλήσει πάνω από πέντε δισεκατομμύρια ευρώ όταν βγήκε στις διεθνείς αγορές χάρη και στα αραβικά κεφάλαια, εξαγόρασε την ΠΕΙΡΑΙΩΣ PRIMΕ ΒΑΝΚ που μετονομάστηκε σε Μarfin Bank. Το 2005 συμφωνήθηκε με βασικούς μετόχους της ΕΓΝΑΤΙΑΣ η εξαγορά μειοψηφικού ποσοστού της εν λόγω τράπεζας, αποκτώντας ο κ. Βγενόπουλος το πλειοψηφικό της πακέτο δύο χρόνια αργότερα. Το 2006, εξάλλου, ο όμιλος MIG προχώρησε σε μια σειρά εξαγορών χρηματοοικονομικών οργανισμών εντός κι εκτός Ελλάδας.
Όπως σημειώνει με νόημα στο HOT DOC επιχειρηματίας που έχει συνεργαστεί μαζί του, έκανε και κάνει δουλειές για τους Αραβες, αλλά κάνει και συμφωνίες για τον εαυτό του. Σήμερα ο κ. Βγενόπουλος διατελεί πρόεδρος του ΔΣ της MIG, αλλά έχει φροντίσει να είναι μη εκτελεστικό μέλος, που σημαίνει πως δεν έχει αντικειμενική ευθύνη για οποιοδήποτε ποινικό αδίκημα τυχόν συντελεστεί από τον όμιλο και πως αυτή θα πρέπει να αποδειχθεί. Ο κ. Βγενόπουλος είναι, έτσι κι αλλιώς, άνθρωπος με πολλούς φίλους κι ακόμα περισσότερους εχθρούς, ένας άνθρωπος-μυστήριο όπως συμφωνούν πολλοί. Ο συγκρουσιακός του χαρακτήρας αποδεικνύεται και από το μπαράζ αγωγών που έχει καταθέσει κατά καιρούς ακόμα και σε βάρος πολιτικών προσώπων, όπως ο Γιώργος Παπανδρέου, ο Αλέξης Τσίπρας και η Ντόρα Μπακογιάννη. Η φιλοδοξία του δεν γνωρίζει σύνορα, όπως και η ικανότητα του να υπερασπίζεται τα ανυπεράσπιστα, αφού μπορεί να πείσει Εσκιμώο να αγοράσει κλιματιστικό και Βεδουίνο να βάλει πετρέλαιο θέρμανσης.
Μαραμένο «Τριφύλλι»
Η ενασχόληση του Βγενόπουλου, επίσης, με τα διοικητικά του Παναθηναϊκού πίκρανε πολλούς φιλάθλους του «Τριφυλλιού», οι οποίοι είχαν πιστέψει στην Παναθηναϊκή Ενωτική Κίνηση (ΠΕΚ), το «άρμα» που είχε δημιουργήσει ο Mr MIG για να πετύχει την «άλωση» της ΠΑΕ. Οι κακές γλώσσες συνδέουν αυτήν του τη δραστηριότητα με την έντονη αναζήτηση κεφαλαίων για τη MIG την ίδια περίοδο. Λένε, δηλαδή, πως κίνητρο του δεν ήταν η αγάπη για το «Τριφύλλι», αλλά η δημιουργία λαϊκού ερείσματος. Γι” αυτό, όπως υποστηρίζεται, εγκατάλειψε πολύ νωρίς την προσπάθεια να αναλάβει τα ηνία της πράσινης ΠΑΕ, η οποία δίνει πλέον τη δική της μάχη οικονομικής επιβίωσης χωρίς τον Ανδρέα Βγενόπουλο. Οι υποστηρικτές του αναφέρουν πως έβαλε 22.000.000 ευρώ στον Παναθηναϊκό χωρίς να αναλάβει ποτέ κάποιο διοικητικό πόστο.
Δικαστικές περιπέτειες
Στο μεσοδιάστημα, ο κ. Βγενόπουλος έχει αναμειχθεί σε ουκ ολίγες δικαστικές περιπέτειες, με προεξάρχουσα αυτή που αφορούσε την αθρόα χρηματοδότηση της μονής Βατοπεδίου από τη Marfin Bank, με δάνεια συνολικού ύψους 156,9 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία επιστράφηκαν, όπως είχε καταγγελθεί, στη MIG από τη μονή με τη συμμετοχή της τελευταίας στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της πρώτης. Η υπόθεση τέθηκε στο αρχείο.
Χαρακτηριστική, επίσης, περίπτωση είναι η μήνυση που είχε ασκήσει σε βάρος του το ανταγωνιστικό για τα συμφέροντα της MIG στον χώρο της υγείας ίδρυμα Ερρίκος Ντυνάν. Ο μηνυτής είχε κάνει λόγο για καταχρηστική καταγγελία από την πλευρά της Marfin Bank των δανείων που είχε λάβει από αυτήν το ίδρυμα αμέσως μετά από τη συνεργασία του με τη ΓΑΙΑ ΑΕ. Σύμφωνα με τη μήνυση, η καταγγελία έγινε χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός συμβατικός λόγος και παρά την υπερπολλαπλάσια εξασφάλιση της τράπεζας με εμπράγματες ασφάλειες, ενεχυριάσεις κι εκχωρήσεις απαιτήσεων. Ο κ. Βγενόπουλος απαλλάχθηκε με βούλευμα.
Εν τω μεταξύ, γεννιούνται πολλά ερωτηματικά γύρω από την εμπλοκή του κ. Βγενόπουλου στις ιδιωτικοποιήσεις του ΟΤΕ και της Ολυμπιακής Αεροπορίας, για τις οποίες κατηγορήθηκε πως λειτούργησε σαν Δούρειος Ίππος. Όσον αφορά τον τηλεπικοινωνιακό οργανισμό, η MIG αγόραζε συνεχώς μετοχές του, αποκτώντας το 2007 το 20% τους. Ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Αλογοσκούφης πέρασε νομοθετική ρύθμιση με την οποία δεν δινόταν δικαίωμα ψήφου σε όσους κατείχαν ένα ποσοστό πάνω από το 20% του οργανισμού και ο κ. Βγενόπουλος πούλησε, τον Μάρτιο του 2008 στην Deutsche Telekom το μερίδιο του έναντι περίπου 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, σε τιμή δηλαδή πολύ πιο υψηλή από τη χρηματιστηριακή της αξία εκείνη την περίοδο.
Αυτές οι κινήσεις του άνοιξαν ουσιαστικά τον δρόμο για την ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ, η οποία ακολούθησε λίγο αργότερα, καθώς και για την καταβαράθρωση της μετοχής του. Στην περίπτωση της Ολυμπιακής, στις αρχές του 2009, ύστερα από τον άγονο διαγωνισμό για την πώληση της, εμφανίστηκε στον τότε υπουργό Μεταφορών Κωστή Χατζηδάκη σαν μάννα εξ ουρανού η MIG του κ. Βγενόπουλου, που απέκτησε τον εθνικό μας αερομεταφορέα έναντι μόνο 177 εκατομμυρίων ευρώ, εκτός διαγωνιστικού πλαισίου και με εθελούσια έξοδο των εργαζομένων η οποία στοίχισε συνολικά εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στο δημόσιο ταμείο.
Οι πομπώδεις διακηρύξεις του Μr MIG για το μέλλον του πάλαι ποτέ εθνικού μας αερομεταφορέα γρήγορα λησμονήθηκαν, με αποτέλεσμα σε λίγες ημέρες να αναμένεται η απόφαση της Κομισιόν για την πρόταση εξαγοράς της Olympic Air, όπως μετονομάστηκε, από την Aegean Airlines έναντι μόλις 72 εκατομμυρίων ευρώ, κίνηση που δημιουργεί εύλογη ανησυχία για τη δημιουργία μονοπωλίου στην εγχώρια αγορά.
Το «εξαφανισμένο» πόρισμα της Τράπεζας Ελλάδος
Η Λαϊκή Τράπεζα και οι θυγατρικές της εταιρίες, από το 2008, ήταν εμφανές πως χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση κύκλου επιχειρηματιών ή επιχειρήσεων συμφερόντων Βγενόπουλου. Η δανειοδότηση με τους όρους και τον τρόπο που δόθηκε δεν ανταποκρινόταν σε τραπεζικούς κανόνες, αν και αρκετές φορές χρησιμοποιήθηκε η σχετικότητα και η ερμηνεία των κανόνων για να εμφανιστεί πως όλα συνέβαιναν καλά στην τράπεζα. Τις ανησυχίες οικονομικών παραγόντων που διέκριναν στις κινήσεις Βγενόπουλου προσπάθεια να δημιουργήσει εντυπώσεις για οικονομική και επενδυτική ευρωστία με ξένα κόλλυβα, αυτά της κηδείας των ίδιων των τραπεζών, ισοπέδωνε ένα μεγάλο επικοινωνιακό πανηγύρι.
Αλλωστε εκδότες ήταν δανειοδοτούμενοι από τις τράπεζες Βγενόπουλου (Γιαννίκος του Αlter, Μαρινάκης του Skay). Σε όλη αυτή τη διαδικασία η Τράπεζα της Ελλάδος δεν έπαιζε κανέναν ελεγκτικό ρόλο. Η Κεντρική Τράπεζα της χώρας μπήκε στον κόπο να ασκήσει έλεγχο μόνο κατόπιν εισαγγελικών παραγγελιών ή εντολών από επιτροπές της Βουλής (σκάνδαλο Βατοπεδίου, σκάνδαλο Proton Bank, υπόθεση Μarfin). Στα πορίσματα αυτά διατυπώνεται συνήθως η ζοφερή κατάσταση που υπάρχει στο τραπεζικό σύστημα. Στον αντίποδα, ωστόσο, ο ίδιος ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος επικαλείται όλα εκείνα τα γενικά και αόριστα στοιχεία, πολλές φορές και τη διεθνή βιβλιογραφία, για να υποστηρίξει πως δεν υπάρχει κανένα σκάνδαλο.
Στην υπόθεση της λειτουργίας της Μarfin και της δράσης του Ανδρέα Βγενόπουλου από τον Ιούνιο του 2009, η Τράπεζα της Ελλάδος είχε σαφή εικόνα για το τι συμβαίνει. Δύο αρμόδιες εποπτικές Αρχές, της Τράπεζας της Ελλάδος και της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, συνέταξαν ένα λεπτομερές πόρισμα μετά από έρευνα στον όμιλο Marfin Εγνατία, που έγινε από 15 έως 23 Μαρτίου 2009. Το πόρισμα αυτό εξαφανίστηκε. Η ομάδα των εποπτών εντοπίζει κινδύνους και πολύ ξεκάθαρα καταγράφει πως «ο όμιλος Μarfin Εγνατία παρουσιάζει ένα υψηλού κινδύνου προφίλ, με έμφαση στην επενδυτική τραπεζική και σε χρηματιστηριακές δραστηριότητες που παρουσιάζουν αυξημένους κινδύνους, ειδικά εν μέσω της τρέχουσας παγκόσμιας κρίσης».
Τα ήξεραν όλα
Από τον έλεγχο του ομίλου προέκυψε πως η τράπεζα είχε χορηγήσει δάνεια για αγορά μετοχών 1,3 δισ., που αντιπροσώπευαν το 130% της κεφαλαιακής της βάσης. Για τα δάνεια αυτά οι επόπτες συμπεραίνουν: «Οι χορηγήσεις αυτές είχαν δοθεί αρχικά έναντι σημαντικού καλύμματος μετοχών, αλλά λόγω της γενικότερης πτώσης των τιμών των μετοχών έχει δημιουργηθεί σημαντικό άνοιγμα εξασφαλίσεων, το οποίο οι πελάτες δεν έχουν κληθεί να καλύψουν όπως προνοούσε η έγκριση.
Το πρόγραμμα αποπληρωμής των χορηγήσεων αυτών προβλέπει την καταβολή μόνο τόκων για όλη την περίοδο της χορήγησης και αποπληρωμή ολόκληρου του ποσού της χορήγησης στη λήξη της, σε 3-5 χρόνια από την ημερομηνία εκταμίευσης της. Παρόλο που η θέση της τράπεζας είναι ότι οι χορηγήσεις αυτές δόθηκαν κυρίως σε πελάτες με μεγάλη οικονομική επιφάνεια, από το δείγμα πελατών που εξετάστηκαν παρατηρήθηκε ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι πιστούχοι είναι εταιρίες, για τις οποίες δεν υπάρχουν στοιχεία για την οικονομική τους κατάσταση και δεν έχουν ληφθεί προσωπικές εγγυήσεις των φορέων τους, όπως Αρχιπέλαγος ΑΕ, Cobisco Ktd, Eurohellenic AE.
Συνεπώς υπάρχει αβεβαιότητα για την αποπληρωμή τους, σε περίπτωση που η αξία των ενεχυρασμένων μετοχών παραμείνει ως έχει και δεν θα καλύπτει το ποσό της χορήγησης ή θα υπάρχει αδυναμία ρευστοποίησης τους». Ο έλεγχος διαπιστώνει επίσης παρατυπίες και κενά σε διαδικασίες που ακολουθήθηκαν για χορήγηση δανείων, ενώ όροι που τέθηκαν από τις εγκριτικές Αρχές δεν τηρήθηκαν (κάλυψη εξασφαλίσεων μικρότερη από την προβλεπόμενη, π.χ. ίδρυμα Ορμυλία). Διαπιστώνονται επίσης παραβίαση εγκριτικών ορίων χωρίς εγκρίσεις από ΔΣ της τράπεζας, ευνοϊκή μεταχείριση πιστούχων που δεν έχει σχέση με τη συνετή τραπεζική τακτική. Στην περίπτωση της εταιρίας Ράδιο Κορασίδης εγκρίνεται, για παράδειγμα, αύξηση ορίου δεκάδων εκατομμυρίων σε ανοιχτό αλληλόχρεο λογαριασμό, χωρίς να στοιχειοθετείται ο σκοπός και ενώ προβλεπόταν ισόποση ενεχυρίαση μετρητών της ΜIG, αυτό δεν έγινε ποτέ. Δάνεια σε επιχειρήσεις του ομίλου ΜIG δίνονται με όρους που δεν συναντώνται σε τραπεζικά δάνεια, όπως στην περίπτωση του θεραπευτικού κέντρου Υγεία. Σε πολλές συνεδριάσεις που ορίζουν και εγκρίνουν όρους δανείων συμμετέχει και ο ίδιος ο Βγενόπουλος εκ μέρους της τράπεζας, παρότι είναι μέτοχος των εταιριών που λαμβάνουν το δάνειο (περίπτωση δανείου ΥΓΕΙΑ και ομίλου IRF).
Γνωστοί, φίλοι και επώνυμοι
Οι δανειοδοτούμενοι με μεγάλα δάνεια είναι αρκετές φορές συνεργάτες του Βγενόπουλου, φίλοι και μέτοχοι εταιριών κοινών συμφερόντων. Οι όροι που εξασφαλίζουν είναι πέρα από την τραπεζική λογική και συνήθως πληρώνουν για τα δάνεια μόνο τους τόκους, ενώ η εξόφληση τοποθετείται μετά από χρόνια. Το πόρισμα αναφέρει περιπτώσεις που ελέγχθηκαν και τα συμπεράσματα. Οι χορηγήσεις αφορούν δεκάδες ή και εκατοντάδες εκατομμύρια (παραλείπουμε τα ποσά, γιατί το θέμα είναι η πρακτική που ακολουθήθηκε και όχι η συναλλαγή). Πρόκειται για τους: όμιλος Φράγκου, όμιλος Βενιάμη, όμιλος Κούμπα, όμιλος Πηλαδάκη, IRF European Finance, Eurohellenic, Φρέρης Στέλιος.
Σε όλα αυτά τα δάνεια παρατηρείται διαφορετική τιμολόγηση, αλλά σε αρκετά «η τιμολόγηση των χορηγήσεων φαίνεται, εκ πρώτης όψεως, χαμηλή σε σχέση με τον αναλαμβανόμενο κίνδυνο».
Υψηλούς κινδύνους εμφανίζουν και οι δανειοδοτήσεις σε γνωστούς εφοπλιστές, σύμφωνα με το πόρισμα: Όμιλος Ζολώτα για τις εταιρίες Grand Anerni & Grand Union. Οι ναύλοι του 2009 δεν καλύπτουν τα ετήσια τοκοχρεολύσια.
Όμιλος Λαιμού. Η πτώση των ναύλων μπορεί να απαιτήσει παράταση δανείου. Όμιλος Ι&Ν Φράγκου για την Three Stars. Οι ναύλοι καλύπτουν οριακά τα ετήσια τοκοχρεολύσια. Όμιλος Λιγνός. Έχει υπάρξει αναστολή δόσεων. Οι ναύλοι δεν καλύπτουν τις δόσεις. Είναι ενδιαφέρον επίσης ότι, σύμφωνα με το πόρισμα, δύο δικηγορικά γραφεία παρέχουν στην τράπεζα υπηρεσίες ναυτιλιακού δικαίου, εκ των οποίων το ένα είναι του Ανδρέα Βγενόπουλου και των συνεργατών του, την ίδια ώρα που είναι εκτελεστικό μέλος του ΔΣ της τράπεζας.
Το θαύμα απ” το Ντουμπάι, ήταν με δάνειο
Συγκλονιστικό είναι αυτό που καταγράφει το πόρισμα για το επενδυτικόfund από το Ντουμπάι. Πρόκειται για τους επενδυτές που αγόρασαν μετοχές της Λαϊκής Τράπεζας Κύπρου και στη συνέχεια συμμετείχαν ως επενδυτές στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της MIG. Παίρνουν δάνειο 25 εκατομμυρίων δολαρίων, με λήξη στις 30 Ιουνίου 2009, χωρίς καμιά εξασφάλιση της τράπεζας, πλην της εκχώρησης των μερισμάτων της Μarfin και ΜIG. Η εκταμίευση του δανείου έγινε με αντίγραφο της σύμβασης.
Μια θυγατρική της MIG, η MIG Leisure, παίρνει δάνειο από τη θυγατρική της Μarfin, την Επενδυτική Τράπεζα, υπό τη μορφή ανοιχτού αλληλόχρεου λογαριασμού, για τη χρηματοδότηση της εξαγοράς του 64,3% της εταιρίας Cyprus Tourism Development Company. Η εταιρία MIG Leisure ήταν νεοσύστατη και αποκλειστικός σκοπός ήταν η συγκεκριμένη αγορά που αφορούσε το ξενοδοχείο Hilton Κύπρου. Καμία από τις προϋποθέσεις που τέθηκαν για τη χορήγηση δεν ικανοποιήθηκε, ενώ παρότι η εταιρία ήταν νεοσύστατη, δεν λήφθηκαν προσωπικές εγγυήσεις του ΔΣ της πιστούχου.
Σε πολλές περιπτώσεις δανείων επίσης είχαν εκταμιευτεί τα ποσά πριν την έγκριση από την Εκτελεστική Επιτροπή της τράπεζας. Τέτοιες περιπτώσεις ήταν οι χορηγήσεις στον όμιλο Πηλαδάκη, ΥΓΕΙΑ, όμιλο Γιαννίκου, MIG Leisyre, V-net.
Το πόρισμα των εποπτών των δύο Κεντρικών Τραπεζών Ελλάδας και Κύπρου διαβιβάστηκε στους δύο διοικητές, αλλά εξαφανίστηκε μαζί με τους κινδύνους που περιέγραφε. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος μάλιστα, Γ. Προβόπουλος, καταθέτοντας υπόμνημα στον εισαγγελέα θα δηλώσει πως δεν είχε εντοπιστεί από την τράπεζα κανένας κίνδυνος. Μερικούς μήνες μετά την κατάθεση του, η Λαϊκή μαζί με την Κύπρου κατέρρεαν.
Τυφλή Δικαιοσύνη, ανοιχτομάτες τραπεζίτες «αθωώνουν» Βγενόπουλο.
Στο τέλος του υπομνήματος, το 2009 ακόμη, ο βουλευτής Τσιρώνης σημειώνει: «Αποτελεί ιδιαίτερα ανησυχητικό στοιχείο για τη σταθερότητα του πιστωτικού συστήματος, τόσο της Ελλάδος όσο και της Κύπρου, ο συστημικός κίνδυνος που απορρέει μεταξύ του ομίλου MIG και των συνδεδεμένων τραπεζών, με την πορεία της μετοχής και της οικονομικής απόδοσης του ομίλου MIG να βρίσκεται σε άμεση αλληλεξάρτηση με την κερδοφορία και ποιότητα χορηγήσεων των τραπεζών Marfin Egnatia Bank Marfin και Popular Bank». Το υπόμνημα διαβιβάστηκε από τον πρόεδρο του Αρείου Πάγου στον αντιεισαγγελέα Εφετών Ιωάννη Μωραϊτάκη, μαζί με σχετικά δημοσιεύματα εφημερίδων, για να ξεκινήσει προανακριτική διαδικασία.
Ο Δημήτρης Τσιρώνης είχε κάνει σχετικές δηλώσεις στα μέσα ενημέρωσης για το θέμα, με αποτέλεσμα να του κάνει τρεις αγωγές ο Ανδρέας Βγενόπουλος και η Mig για συκοφαντική δυσφήμηση. Οι αγωγές εκδικάστηκαν και απορρίφθηκαν. Έχει μεγάλη σημασία πως τρία δικαστήρια αναγνωρίζουν πως ο Δημήτρης Τσιρώνης δεν συκοφάντησε τον Βγενόπουλο, αλλά περιέγραψε με τα λεγόμενα του μια αληθινή κατάσταση. Πώς δηλαδή η Μarfin χρησιμοποιήθηκε για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της ΜIG με τρόπο που ήταν παράνομος.
Στην περίπτωση του Βατοπεδίου αποδέχεται πως ενώ αγοράστηκαν μετοχές της MIG με δάνειο της συνδεδεμένης με τη ΜIG τράπεζας, ούτε ζητήθηκαν πίσω χρήματα όταν έπεσαν οι ενεχυριασμένες μετοχές ούτε το δάνειο αφαιρέθηκε, όπως έπρεπε, από τα ίδια κεφάλαια της τράπεζας. Τα δικαστήρια αποδέχονται πως η οικονομική αλληλοσύνδεση MIG, MARFIN και Βγενόπουλου δημιουργούσε κινδύνους (όπως είχε πει ο βουλευτής) για το χρηματοπιστωτικό σύστημα στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Στις 10 Ιουλίου 2012, ωστόσο, ο αντιεισαγγελέας Μωραϊτάκης, που διενεργεί την προανακριτική έρευνα για όσα έχει καταγγείλει ο Δημήτρης Τσιρώνης στον Άρειο Πάγο, βγάζει μια διάταξη απαλλακτική για τον Βγενόπουλο και την εμπλοκή στην υπόθεση του Βατοπεδίου. Ο Βγενόπουλος πανηγυρίζει και ανακοινώνει πως μετά την «αθώωση του» ξεκινά αγωγές σε όσους έγραψαν για τον ρόλο του στο σκάνδαλο. Η Δικαιοσύνη ξαφνικά δείχνει να βρίσκεται σε μια σχιζοφρενική λειτουργία, με τρία δικαστήρια να αθωώνουν αυτόν που κατηγορούσε τον Βγενόπουλο, άρα να αναγνωρίζουν την αλήθεια όσων έλεγε, και έναν αντιεισαγγελέα να αρχειοθετεί την υπόθεση.
Χωρίς μάρτυρες, αλλά με Προβόπουλο
Πώς όμως ο αντιειοαγγελέας Εφετών Ιωάννης Μωραϊτάκης καταλήγει να αρχειοθετήσει την υπόθεση; Είναι ενδιαφέρον πως ως μάρτυρες-πραγματογνώμονες καταθέτουν άνθρωποι της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και με υπόμνημα του ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γ. Προβόπουλος. Δηλαδή ουσιαστικά οι άνθρωποι που, με βάση τα στοιχεία που κατέθετε ο πρόεδρος της Προανακριτικής Επιτροπής, έπρεπε να είναι ελεγχόμενοι οι ίδιοι για τους πλημμελείς ελέγχους που έκαναν. Δεν καταθέτει κανένας από τους δημοσιογράφους που έκαναν τα δημοσιεύματα, ούτε και ο βουλευτής ο οποίος είναι και οικονομολόγος.
Στο υπόμνημα του ο Προβόπουλος δηλώνει την έκπληξη του για τις καταγγελίες Τσιρώνη, συμπεραίνοντας πως «το εν λόγω έγγραφο μαρτυρεί ενδεχομένως, λόγω του όγκου του υλικού και της ειδικότητας των θεμάτων, τουλάχιστον ανεπαρκή κατανόηση των στοιχείων, πράγμα που μοιραία οδηγεί σε εσφαλμένη συναγωγή συμπερασμάτων». Λίγους μήνες πριν καταρρεύσει η Κύπρος, ο έλληνας διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας σημειώνει πως «το ελληνικό τραπεζικό σύστημα ήταν και παραμένει σταθερό και υγιές και χαρακτηρίζεται από υψηλούς δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας με βάση τα διεθνή πρότυπα». Αφού αναφέρεται σε διάφορα, χωρίς να απαντά σε όσα θέματα βάζει το υπόμνημα Τσιρώνη (για το αν δηλαδή υπήρξαν εγγυήσεις των δανείων που δόθηκαν, αν καταβλήθηκε η διαφορά μετά την πτώση της τιμής των μετοχών που είχαν ενεχυριαστεί, αν αφαιρέθηκαν τα δάνεια που δόθηκαν σε συνδεδεμένες εταιρίες από τα ίδια κεφάλαια της τράπεζας), καταλήγει πως όλα όσα καταγγέλλονται είναι αβάσιμα και «μάλιστα θα μπορούσαν, εάν με οποιοδήποτε τρόπο ελάμβαναν δημοσιότητα, να εκληφθούν ως αποδεικτικοί σοβαρών προβλημάτων του χρηματοπιστωτικού τομέα. Οι παραπάνω ισχυρισμοί φοβούμαι ότι είναι, ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία, και πολύ επικίνδυνοι».
Πιπιλίζοντας την καραμέλα του φόβου
Η καραμέλα της συστημικής αστάθειας επανέρχεται από τον κ. Προβόπουλο για να σβήσει η πραγματικότητα. Επικίνδυνη δεν είναι η δράση Βγενόπουλου, αλλά η καταγγελία της, η οποία βασίζεται στο ίδιο το πόρισμα των εποπτών της Τράπεζας της Ελλάδος. Ο Προβόπουλος ισχυρίζεται ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που καταγράφει το προφητικό πόρισμα του Ιουνίου του 2009, που συντάσσουν οι επόπτες της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου και της Τράπεζας της Ελλάδος.
Η αναλήθεια των ισχυρισμών του Προβόπουλου αποδεικνύεται πλέον στην πράξη σε μια Κύπρο που καταρρέει από τις σταθερές τράπεζες του κυρίου Προβόπουλου. Και το βασικό ερώτημα είναι πώς, αφού με τέτοια επιμέλεια έγιναν όλα στη Μarfin και διατηρούσε επάρκεια, πέφτει τελικά παίρνοντας μαζί της την Κύπρο; Το ερώτημα για τον εισαγγελέα είναι γιατί έλαβε ως αποδεικτικό «αθωωτικό» στοιχείο για τον Βγενόπουλο την κατάθεση ενός ανθρώπου τον οποίο έπρεπε να ελέγχει. Γιατί απ” την άλλη δεν έλαβε ως αποδεικτικό υλικό την ανακριτική διαδικασία της Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής; Και βέβαια θα ήταν ενδιαφέρον να κληθεί από τους επιθεωρητές της Δικαιοσύνης να απαντήσει αν εμμένει ακόμη στην αλήθεια του κ. Προβόπουλου περί σταθερότητας της τράπεζας και ελέγχων. Θα είχε επίσης ενδιαφέρον να ρωτηθεί ο κύριος εισαγγελέας αν έλαβε ως αποδεικτικό στοιχείο το πόρισμα των εποπτικών αρχών της Τράπεζας της Ελλάδος, εκτός από το αφοριστικό και συγκαλυπτικό υπόμνημα του διοικητή της.
Κύπρος-Ελλάδα: Συμμαχία τραπεζιτών
Η κατάρρευση της Κύπρου οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις τράπεζες, αλλά και στις δύο Κεντρικές Τράπεζες Ελλάδας και Κύπρου. Όπως και στην Ελλάδα, έτσι και στην Κύπρο το τραπεζικό σύστημα δεν ελέγχθηκε ποτέ. Τα μεγαλύτερα εγκλήματα έγιναν στο όνομα της σταθερότητας και της χρηματοπιστωτικής αρτιότητας και συνεχίζουν να γίνονται επειδή δήθεν πρέπει να εξασφαλιστεί. Μα πώς αλήθεια χάθηκε, αφού ήταν εγγυημένη από τις δύο Κεντρικές Τράπεζες; Στις 28 Νοεμβρίου 2012 ο Νίκος Κωνσταντίνου, μέλος του ΔΣ της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, με επιστολή του στον πρόεδρο της Επιτροπής Θεσμών της κυπριακής Βουλής Δ. Συλλουρη, περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί στο ελεγκτικό όργανο του τραπεζικού συστήματος. Κατηγορεί τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, Αθανάσιο Ορφανίδη ότι παίρνει μόνος του αποφάσεις, ότι δεν ασκεί ελέγχους και ότι επιτρέπει αυθαιρεσίες και προχειρότητες. Προφητικά μάλιστα ενημερώνει πως απειλείται με αυτό τον τρόπο η ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος. Δεν παραλείπει να πει πως όσες φορές εκφράζει στον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας αιτήματα για ελέγχους, κατηγορείται πως επιδιώκει την επικίνδυνη αστάθεια. Απ” ό,τι φαίνεται από την αποκαλυπτική επιστολή του Νίκου Κωνσταντίνου, οι ελεγκτικές Αρχές των Κεντρικών Τραπεζών στις δύο χώρες όχι μόνο ασκούν κατ” επίφαση έλεγχο στο τραπεζικό σύστημα, όχι μόνο το δικαιολογούν όσο και να αυθαιρετήσει, αλλά παράγουν και τα ίδια επιχειρήματα κατηγορίας για όποιον απαιτήσει τον έλεγχο και τη διαφάνεια. Ο κ. Ορφανίδης, όπως ακριβώς ο κ. Προβόπουλος στην επιστολή του στον εισαγγελέα, θεωρεί αυτές τις απόψεις επικίνδυνες για τις τράπεζες γιατί μπορεί να τις κάνουν να κινδυνεύουν.
Πάντα στην ωραία Σάλλα
Τα στοιχεία που αποκαλύπτει σταδιακά η δημοσιογραφική έρευνα, αλλά και η διαδικασία στην Επιτροπή Θεσμών της κυπριακής Βουλής, είναι συγκλονιστικά. Και μόνο τα στατιστικά στοιχεία της Λαϊκής Τράπεζας και οι ισολογισμοί έπρεπε να ενεργοποιήσουν έλεγχο για τις διαδικασίες που ακολούθησε η διοίκηση Βγενόπουλου.
Το καλοκαίρι του 2012 το Reuters, όπως και το HOT DOC, αποκάλυψαν τη σκανδαλώδη λειτουργία της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία σήμερα αποτελεί πλέον τη δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας, μέσα από διάφορες χαριστικές αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης αλλά και του Προβόπουλου προς τη διοίκηση Σάλλα, της οποίας υπήρξε υπάλληλος. Μεταξύ των αποκαλύψεων ήταν και η δημοσιοποίηση πως τα παιδιά του προέδρου της Πειραιώς δανειοδοτήθηκαν από τη Λαϊκή Τράπεζα με 100 εκατομμύρια μέσω της offshore AVECMC και των θυγατρικών της ΚΑΕΟ και ΒENIDVER.. Η κυπριακή Βουλή οφείλει να ψάξει με τι εγγυήσεις έγιναν αυτές οι δανειοδοτήσεις, και αν μεταξύ των τραπεζών υπήρχε ένα δεύτερο επίπεδο διαπλοκής μέσω υπεράκτιων εταιριών και αχυρανθρώπων.